Исмлар руйхати ва маъноси кизлар учун (2023)

Parvardigoro! Men Sendan qabr jahannam, azobidan azobidan, tiriklik va o‘lim fitnasidan. Dajjol Masihi fitnasining yomonligidan panoh berishingni so‘Buxoriy. (rayman va Muslim rivoyati).

Duolar Kitobi. PDF formatda bepul yuklab olish – MyKitob.Uz

Ushbu plamida to’duolar kasallikdan shifo istab, nikoh qiladigan o’kechasida, homilador ayol o’qiydigan, farzand , kirayotgan masjidga o’qiladigan va boshqa duolar yig’Duolar.

ilgan Kitobi Parchalar

“لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنيِّ كُنْتُ مِنَ الظَّالمِيِن”

Sendan o‘zga bir xech ilox yo‘kdir, men xakikatda o‘zulm-o‘zi ziga kilganlardan bo‘ldim…».

( اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِأَنِّي أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ الأَحَدُ الصَّمَدُ الَّذِي لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ ) .

Ey Alloh! Men zga o‘Sendan (haq) iloh yo‘q deb, Sen sheriksiz‘iz, yolg, tug‘magan ham, tug‘ham ilmagan va hech bir tengi bo‘lmagan behojat – Samad Zotligingga guvohlik keltirganim tufayli so‘Abu. (rayman Dovud, Termiziy, Ibn Moja va rivoyati Ahmad)

( اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوْذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ، وَمِنْ عَذَابِ جَهَنَّمَ، وَمِنْ فِتْنَةِ الْمَحْيَا وَالْمَمَاتِ، وَمِنْ شَرِّ فِتْنَةِ الْمَسِيحِ الدَّجَّالِ).

Parvardigoro! Men Sendan qabr jahannam, azobidan azobidan, tiriklik va o‘lim fitnasidan. Dajjol Masihi fitnasining yomonligidan panoh berishingni so‘Buxoriy. (rayman va Muslim rivoyati).

( اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوْذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ، وأَعُوْذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِيحِ الدَّجَّالِ، وأَعُوْذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْيَا وَالْمَمَاتِ، اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوْذُ بِكَ مِنَ الْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ).

Ey Alloh! Men qabr Sendan azobidan, masihi Dajjol fitnasidan va hamda tiriklik o‘lim fitnasidan panoh berishingni so‘Parvardigoro! rayman! Men Sendan gunoh va (nojoiz bo‘yoki lgan to‘lashning imkoni bo‘lmaydigan) qarzdan berishingni panoh so‘rayman! (Buxoriy va Muslim rivoyati).

( اللَّهُمَّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي ظُلْماً كَثِيراً، وَلاَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَ أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِي مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِكَ وَارْحَمْنِي، إِنَّكَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ).

Albatta! Parvardigoro men o‘z nafsimga ko‘p zulmlar qildim. yolg Gunohlarni‘iz Sengina kechiruvchisan. Meni O‘z marhamating – O‘z ladigan bo‘tomoningdan mag‘firat bilan kechir, Albatta et! rahm Sen kechiruvchi va rahmli Zotdirsan. (Muslim va Buxoriy rivoyati).

( اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي مَا قَدَّمْتُ، وَمَا أَخَّرْتُ، وَمَا أَسْرَرْتُ، وَمَا أَعْلَنْتُ، وَمَا أَسْرَفْتُ، وَمَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي، أَنْتَ الْمُقَدِّمُ، وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ ).

( اللَّهُمَّ أَعِنِّي عَلَى ذِكْرِكَ، وَشُكْرِكَ، وَحُسْنِ عِبَادَتِكَ ) .

Ey Alloh! Seni zikr Senga, etishga shukr qilishga va go‘zal ibodatingga musharraf meni et-ko‘mak ber. (Abu Dovud va rivoyati Nasoiy).

Исмлар руйхати ва маъноси кизлар учун (2023)

Ушбу руйхатда кизлар учун чиройли исмлар туплами келтирилган, руйхат ичида киз болага исломий арабча исмлар хам бор, бу йерда кизларга замонавий исмлархам топилади, шундай килиб бу туплам ичида киз болалар учун чиройли ва яхши маъноли исм излаш ва қўйиш учун энг сара исмлар ва уларнинг маъноси жойланган. Барча исмлар алфавит буйича териб чикилган. Мархамат, фарзандингизга чиройли исм танланг ва танлаган исмингизни илм ахли (имомлар, домлалар) билан текшириб олишни унутманг

Хозир эса даврага рекламани чақирамиз:

• A харфига исмлар кизлар учун •

• Адиба — ёзувчи қиз, зиёли, илмли, ижодкор, илҳом излаган, назокатли, тарбияли, одобли, намунали, иффатли қиз. Арабча.
• Азиза — қадрли, қимматли, табаррук, ҳурматли ёки қудратли, иззатли, ноёб. Арабча.
• Акифа — ғайратли, шижоатли, художўй қиз. Арабча.
• Алима — билимли, ақл-заковатли, дилкаш қиз. Арабча.
• Анора — қизил ҳолли, норли қиз. Форс-тожикча.
• Асал — асалдек ширин, тотли, яъни ёқимтой, суюкли, севимли қиз. Арабча.
• Асила — аслзода, насли тоза қиз, соф, покиза, қалби ғуборсиз, бенуқсон қиз. Арабча.
• Аслия — соф, покиза, тоза; аслзода. Арабча.
• Асолат — асллик, аслзода, зоти пок ёки пухта, мустаҳкам. Арабча.
• Афзуна — зиёда, ортиқ, юксак тутувчи. Юқорига интилган, қадрли, қимматли. Эътиборга лойиқ, юксак мартабали. Форс-тожикча.
• Афруза — ойдек равшан, қуёш нуридек порлоқ, шулъадор, ёндирувчи, оташин. Рўза ойида туғилган чиройли, ойдек қиз. Форс-тожикча.

• Б харфига исмлар кизлар учун •

• Барно — ёш, навқирон, чиройли, ҳушбичим, ҳушқад. Арабча.
• Барчиной, Ойбарчин — ой юзли, ой чеҳрали қиз, иболи, ҳаёли, оқкўнгил, қалби пок, тоза. Ўзбекча.
• Бинафша — бинафша гулдек кўркам, нафис, сулув қиз. Ўзбекча.
• Бегойим — беклар, аслзодалар авлодига мансуб, олий насаб, виқорли, мартабаси баланд қиз. Форс-тожикча.

• В харфига исмлар кизлар учун •

• Вазира — улғайиб вазира, мартабали, обрўли бўлсин маъносида ният қилиб қўйилади. Эрининг солиҳа ёрдамчиси бўлсин маъносида ҳам. Арабча.
• Валия — тақводор, иймону-эътиқодли, художўй аёл. Арабча.
• Васлия — висолга, мурод-мақсадга, орзу-умид, гўзал ҳавасга интилувчи, эришувчи қиз. Арабча.
• Висола — тилаб, сўраб юриб эришилган, кутиб етишилган қиз ёки ҳуснижамол, гўзал, латофатли, сулув, чиройли қиз. Арабча.

• Г харфига исмлар кизлар учун •

• Гавхар — гур, марвариддек бебаҳо қиз ёки асл, аслзода. Форс-тожикча.
• Гуласал — гулдек гўзал, чиройли, нафис, латофатли ва болдек ширин, ёқимтой суюкли, азиз қиз. Арабча, форс-тожикча.
• Гулбахор — баҳор гули, кўклам чечагидек дилбар, сулув, соҳибжамол, гўзал қиз, баҳорда уйғониш даврида туғилган қиз. Ҳаёти гулдек чиройли бўлсин маъносида. Форс-тожикча.
• Гулжамол — гулдек гўзал ҳусн соҳиби, ҳусни жамоли гулдек зебо қиз. Арабча, форс-тожикча.
• Гулжахон — бахтли кунлар, яъни бахтли, саодатли кунда туғилган. Ҳаётда бахтиёр, иқболи, порлоқ, толеи баланд бўлсин. Форс-тожикча.
• Гулзира — зира гулидек ёқимтой қиз. Форс-тожикча.
• Гулзода — гўзаллар наслига мансуб, ҳурлиқолар авлодидан бўлган қиз, гулдек нафис, латофатли, зебо ва сулув. Форс-тожикча.
• Гуллола — лоладек, лолагулдек чиройли қиз, лолалар очилганда туғилган қиз. Форс-тожикча.
• Гулноза — гул каби нафис, нозик ва нозли, жилвали гул, ёҳуд гўзал ва нозли қиз. Форс-тожикча.
• Гулнора — анор гулидек зебо, гул чеҳрали қиз ёки анор гуллаганда туғилган қиз. Форс-тожикча.
• Гулой — гулдек ва ойдек зебо қиз ёки гулдек яшнаган ва ойдек нурли, кўркам қиз. Форс-тожикча, ўзбекча.
• Гулраъно — қизил гулдек кўркам, гўзал, нафис, соҳибжамол, ўзидан чирой таратувчи қиз. Арабча, форс-тожикча.
• Гулсора — сараланган, танланган гул, гулларнинг сараси, аълоси, энг яхши қиз. Форс-тожикча.
• Гулчехра — гул юзли, ҳушрўй, соҳибжмол, чиройли, мафтункор, истарали, гўзал чеҳрали сулув қиз. Форс-тожикча.
• Гўзал — чиройли, зебо, сулув, латофатли, жозибали, назокатли. Форс-тожикча.

• Ғ •

Афсуски, айни вақтда, бизларда Ғ харфига хечнарса йўқ

• Д харфига исмлар кизлар учун •

• Даврия — давр фарзанди, замон қизи. Арабча.
• Дилафруз — дилни қувонтирувчи, шодлантирувчи, дил гули, дилни очувчи, яйратувчи, кўнгилга ҳузур, шодлик бахш этувчи, кайфиятни кўтарувчи. Форс-тожикча.
• Дилбар — ёқимли, ёқимтой, кўнгилни олувчи, мафтун қилувчи, гўзал, суюкли, зебо. Форс-тожикча.
• Дилдора — дилдан севилган, чин муҳаббат соҳибаси, дилни ром қилувчи ёки раҳмдил, жасур, довюрак. Форс-тожикча.
• Дилноза — ишвали, нозли қалб эгаси, нозик, нафис дил соҳиби. Форс-тожикча.
• Дилором — кўнгилга таскин, ором берувчи, ҳузур-ҳаловат, осойишталик бахш этувчи; суюкли, севимли қиз. Форс-тожикча.
• Дилрабо — дилни тортувчи, қалбни мафтун этувчи, жозибали, латофатли, назокатли, кўнгилни жалб қилувчи, суюкли, ёқимтой, оқкўнгил, гўзал қиз. Форс-тожикча.
• Дилсўз — жонкуяр, меҳрибон, мушфиқ, дилдаги гапларнинг эгаси, чин сўз. Форс-тожикча.
• Дилфуза — дилфируза исмнинг ўзгартирилган шакли. Дилни ёритувчи, кўнгилга, қалбга шодлик, қувонч олиб келувчи, шавқ бағишловчи, тенгсиз, кўркам. Форс-тожикча.
• Диёра — ўлка, замин, она юртнинг вафодор, фидокор, элим, юртим деб яшовчи фарзанд. Арабча.
• Дурдона — инжу донаси, аъло марварид; энг азиз, қадрли, чиройли, нафис, сулув қиз. Арабча, форс-тожикча.

• Е •

Афсуски, айни вақтда, бизларда Е харфига хечнарса йўқ

• Ё харфига исмлар кизлар учун •

• Ёрқиной — ҳаёти нурли ва ойдек сулув қиз ёки меҳрибон дилкаш қиз. Ўзбекча.

• Ж харфига исмлар кизлар учун •

• Жамила — гўзал, соҳибжамол, мафтункор, нафис, сулув қиз. Арабча.
• Жасмина — жаннатнинг гули, жаннатда ўсувчи гулнинг номи, ҳушбўй, ифори кучли чиройли гул. Форс-тожикча. (арабча-Ясмина)
• Жумагул — жума куни туғилган гулдек сулув, зебо, гўзал қиз. Арабча, форс-тожикча.

• З харфига исмлар кизлар учун •

• Зайнаб — тўлачадан келган, семиз, дуркун; келишган, гўзал. Зайнаб номи Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) қизларининг исми бўлган. Арабча.
• Зайнура — гўзал, зебо қиз. Арабча.
• Замира — олийжаноб, виждонли, покдомон, иболи, ифффатли, покиза қиз. Арабча.
• Зарина — зарли, олтинли, зарланган, заррин, чиройли, гўзал, кўз қамаштирувчи ҳусн соҳибаси, сулув қиз. Форс-тожикча.
• Зарнигор — тиллога безанган, зебланган, бебаҳо, қадри баланд, заррин ёки сочлари тиллодек жилвали, товланиб турувчи, чиройли, мафтункор қиз. Форс-тожикча.
• Зарифа — покиза, маъсума, иффатли, нозик таъб, фаҳм-фаросатли, ақлли, ориятли, ҳаё-иболи, мунис, хушфаҳм қиз. Арабча.
• Захро — ёрқин, равшан, оқ юзли. Нурли, порлоқ, нур таратувчи ёки интилувчи, ҳавас қилувчи, олдинга интилувчи. Арабча.
• Зебинисо — аёлларнинг энг гўзали, зебоси, зебу-зийнати, латофати, жозибали, мафтун қилувчи, ўзига ром этувчи чиройда тенг йўқ қиз. Арабча, форс-тожикча.
• Зебо — чиройли, гўзал, сулув, ҳусни жамоли нафис қиз. Форс-тожикча.
• Зулфия — сочи ўралиб туғилган, жингалак, жилвакор сочли қиз, сулув, латофатли, мафтункор зебо. Форс-тожикча.
• Зиёда — қизлари етарли (зиёда) бўлди, эндигиси ўғил бўлсин ёки умри зиёда, узун бўлсин, бахтли бўлсин. Баданда ортиқча белгиси, ортиғи бўлса ҳам бу исм қўйилади. Арабча.
• Зилола — тиниқ булоқ сувидек покиза, соф, тоза, беғубор оқила қиз. Арабча.
• Зиннура — нурли, равшан, чиройли, дилбар қиз. Арабча.
• Зироат — ҳосил, ҳосила. Мўл-кўлчилик, қут-барака олиб келувчи қиз. Арабча.
• Зохида — диндор, художўй, мўмина аёл. Арабча.
• Зулайхо — кичик, кенжа қиз. Исм маъноси турли кўринишда келади. Баъзилар сирғанчиқ, силлиқ, мулойим деб ҳам талқин қилишган. Юсуф пайғамбарнинг аёлларининг исми бўлган. Арабча.
• Зулхумор — хуморли, қўмсалган, орзиқиб, интизор бўлиб кутилган қиз ёки дилбар, мафтункор, жозибали, ишвали, ўзига ром этувчи. Арабча.
• Зумрад — яшил тусли қимматбаҳо тош, зумраддек қимматли, бебаҳо, ноёб, зебо, латофатли, сулув қиз ёки кўк кўзли қиз. Форс-тожикча.

• И харфига исмлар кизлар учун •

• Ирода — истаб орзу қилиб эришилган қиз ёки Аллоҳнинг иродаси, муруввати бўлган қиз, ёҳуд иродали, чидамли қиз. Арабча.
• Иффар — покиза, маъсума, бокира қиз. Арабча.
• Ифора — ҳушбўй, ёқимли ифорли, нафис ҳид таратувчи. Ўзбекча.

• Й •

Афсуски, айни вақтда, бизларда Й харфига хечнарса йўқ

• К харфига исмлар кизлар учун •

• Камола — к амолга эришган етук, зебо, кўркам, мукмал инсон. Ўзбекча.
• Карима — с аҳоватли, саҳий, қўли очиқ, меҳрибон, раҳмли, қалби пок қиз. Арабча.
• Комила — баркамол, етук, бекаму-кўст, намунали, ибратли қиз. Арабча.
• Кумуш — к умушдек ёрқин, қадрли, қиз ёки оқ юзли оқбадан гўзал қиз. Ўзбекча.

• Л харфига исмлар кизлар учун •

• Лайло — тунда туғилган қиз ёки нилуфар (сафсан)дек гўзал қиз. Қадимий яҳудий тилида: Лилия – Сафсангул. Арабча.
• Латофат — назокатли, меҳрибон, латофатли, покиза, шавқатли, зебо қиз. Арабча.
• Лола — лоладек яшнаган, нафосатли, чиройли. кўркам, гўзал қиз ёки лолалар очилган пайитда туғилган қиз. Форс-тожикча.
• Лобар — гўзал, кўркам, келишган, ёқимтой, нафис, ҳушфеъл, дилкаш қиз. Арабча.
• Лутфия — меҳрибон, дилкаш, раҳмдил, кўнгли пок қиз. Арабча.

• М харфига исмлар кизлар учун •

• Мавлуда — ҳосиятли, яхши, муқаддас кунда туғилган қиз, умрида яхши кунлар кўп бўлсин, ҳаёти чиройли ўтсин. Арабча.
• Мадина — Саудия Арабистонидаги муқаддас шаҳар, зиёратгох бўлган Мадинаи Мунаввара исмидан олинган исм. Арабча.
• Малика — подшоҳнинг авлодига мансуб улуғ мартабали аёл. Шоҳбону, гўзаллар гўзали, маҳвашлар маҳваши, заковатли соҳиба. Маликалардек обрў-эътиборли бўлсин маъносида ҳам қўйилади. Ушбу исм соҳибаларидан бири Амир Темурнинг хотини, катта малика — Сароймулкхоним, Қозонхоннинг қизидир. Арабча.
• Малохат — гўзал, сулув, нафосатли, дилкаш, малоҳатли, кўркам қиз. Арабча.
• Маржона — дур, инжу, марваридлар тизими, қизил рангли йирик мунчоқ, маржондек қимматбаҳо ва сулув қиз. Форс-тожикча.
• Мастура — беркитилган, ёпиқ юзли, ҳалол, пок, тоза, пардали, иффатли, ҳаёли, иболи қиз. Арабча.
• Мафзуна — латофатли, чиройли, гўзаллар ичида ягона, сулув ва нафосатли қиз. Арабча.
• Мафруза — танлаб, сайлаб олинган. Арабча.
• Махсума — соф, покиза, гуноҳсиз. Арабча.
• Машхура — таниқли, обрў-эътиборли, одамлар назарида бўлган, ҳурматли, эъзозли қиз. Арабча.
• Маъмура — бахтли, насибали, фаровон яшовчи; бошқарувчи, етакчи, йўл кўрсатувчи, бошлиқ. Арабча.
• Мақсуда — орзу қилинган, орзиқиб кутилган қиз. Арабча.
• Махбуба — суюкли, қадрли, азиз дўст, дилбар, дилкаш, кўнгли тоза, севилган, дилбар қиз. Арабча.
• Махфуза — ҳимояланган, муҳофазага олинган ёки қўрғон, қаср, қалъадек мустаҳкам бақувват, енгилмас. Арабча.
• Мохигул — ойдек сулув, чиройли ва гул каби кўркам қиз, ойнинг чеккасидаги гул. Форс-тожикча.
• Мохидил — ойдек гўзал, мафтункор, сулув, қалби пок, дили тоза, гўзал, фазилатли қиз. Форс-тожикча.
• Мохина — ойга ўхшаш, оймонанд, нафис, нозик ёки янги ой чиққан пайтда туғилган ёки янги ойдек сулув қиз. Форс-тожикча.
• Мохинур — ойнинг нури, ойдин, ойдиндек покиза, сулув, чиройли, ойдек гўзал қиз. Арабча, форс-тожикча.
• Мохира — маҳоратли, устамон, пухта, пишиқ, қўли гул, эпчил, чаққон, озода ва саранжом қиз. Арабча.
• Муаззам — ҳурматли, эъзозли, қадрли, эътиборли қиз. Арабча.
• Муаттар — хушбўй, ёқимли ҳид тарқатувчи, атир сочувчи, муаттар ҳидли. Арабча.
• Мубина — жозибали, истараси иссиқ, лобар, очиқ чеҳрали, ростгўй, латофатли, зебо қиз. Арабча.
• Музайяна — безанган, зийнатланган, ораста. Арабча.
• Муқаддам — олдинда борувчи, пешво ёки оиладаги илк, биринчи бола. Арабча.
• Муқаддас — табаррук, азиз, қадрли ёки покиза, соф, бенуқсон, озода, қутлуғ. Арабча.
• Мумтоз — танланган, сараланган, зўр. Арабча.
• Муниба — тўғри йўл (дин йўли)га кирувчи; художўй, оқила инсон деган манони англатади. Арабча.
• Мунира — нурли, равшан, гўзал, зебо, бахтли, саодатманд, нур сочувчи, юзидан нур таралувчи, зебо қиз. Арабча.
• Муниса — дўст, ўртоқ, сирдош; содиқ дўст. Арабча.
• Муслима — мусулмон, художўй аёл, солиҳа, Аллоҳга итоат этувчи мўмина қиз. Арабча.
• Мухлиса — оқкўнгил қиз, художўй, муслима, мўмина қиз. Арабча.
• Мухсина — меҳрибон, яхшиликлар қилувчи, мурувватли, ҳайирли амалларга интилувчи, раҳмдил қиз. Арабча
• Муштарий — Юпитер сайёрасининг номи ёки бирор нима сотиб олувчи, харидор. Арабча.
• Муяссар — орзу қилиб юриб эришилган; Аллоҳ эриштирган, совға қилган, муяссар қилган қиз. Ҳаётидаги барча орзулари, ниятлари муяссар бўлиб ижобат бўлсин маъносида ҳам қўйилади. Арабча.

• Н харфига исмлар кизлар учун •

• Наргиза — наргис (бўтагул) дек нозик, нафис, зебо, гўзал қиз, ифори таралувчан. Ўзбекча.
• Насиба — ризқу-рўзли, насибали қиз. Умри тўкин-сочинликда, бекаму-кўст ўтсин, насибали бўлсин маъносида. Арабча.
• Нафиса — нафис, нозик, гўзал, нафосатли, латофатли, фойда келтирувчи, яхшиликлар қилувчи. Арабча.
• Нигора — гўзал чеҳрали, соҳибжамол, ўзига ром этувчи, мафтункор, латофатли, жозибали, гўзал, зебо, тенгсиз ҳусн соҳибаси, ёқимтой. Форс-тожикча.
• Нилуфар — нилуфар (савсан) ўсимлигидек чиройли, зебо қиз, ўзига мафтун этувчи. Ўзбекча, ҳиндча.
• Нодира — тенги йўқ, ягона, тенгсиз, бебаҳо, беназир, нодир, бетакрор, беқиёс гўзаллик соҳибаси гўзал, латофатли, зебо қиз. Арабча.
• Нозима — тартибга, интизомга риоя қиладиган, яъни тартибли, саришта. Арабча.
• Ноила — орзу қилинган, интиқиб кутилган қиз. Аллоҳ берган совға, туҳфа. Арабча.
• Нурия — бахтли, шодон қиз, ҳаёти нурли равшан; ўзидан нур сочувчи, офтобдек қувончли қиз. Арабча.

• О харфига исмлар кизлар учун •

• Озода — эркин, ихтиёри ўзида; бахтли, бахтиёр ёки тоза, покиза, саранжом, тартибли, бегуноҳ, беғубор. Баъзи манбаларада сахий, оқ кўнгил, қалби пок деб ҳам изоҳланади. Форс-тожикча.
• Ойгул — ойдек сулув, гўзалликда ёрқин, гулдек зебо, нафис, чиройли, мафтункор, истарали қиз. Ўзбекча, форс-тожикча.
• Ойнур — ой ёғдусидек гўзал, покиза; нурафшон қиз. Арабча, ўзбекча.
• Ойша — яшовчи, барҳаёт, умри узоқ, ҳаёти нурли қиз. Бу исм Муҳаммад (с.а.в.)нинг аёллари Ойша (р.а.) исмлари бўлган. Арабча.
• Олия — юксак, олий, улуғ; эъзозли, иззатли, улуғвор, мартабали, эътиборли. Арабча.
• Омина — омонликда сақланувчи, яъни муҳофаза қилинган ишончли равишда қўриқланган, дахлсиз ёки ростгўй, вафодор. Омина — Муҳаммад (с.а.в.) онасининг исми бўлган. Арабча.
• Орзу — ота-онасини орзусига эриштирган, мақсадига етказған ёки орзиқиб кутилган қиз. Форс-тожикча.
• Осиё — тегирмон ёки Осиё қизи, Осиё фарзанди. Форс-тожикча.

• П •

Афсуски, айни вақтда, бизларда П харфига хечнарса йўқ

• Р харфига исмлар кизлар учун •

• Раёна, Раййона — Раййон-жаннат эшикларидан бири. Бу эшикдан фақат рўза тутганлар киритилади. Арабча.
• Райхона — нозбўй, ифорли, райҳондай ёқимтой, ёқимли, нафис, жозибали қиз. Муҳаммад (с.а.в.)нинг аёлларидан бирининг номи. Арабча.
• Рамзия — тимсол, ўрнак, намуна. Арабча.
• Расифа, Расиха — чидамли, маҳкам, иродали қиз ёки покиза, озода қиз. Арабча.
• Раъно — қизил гулдек гўзал, чиройли, латофатли, раъно гулдек сулув, пурлатофат қиз. Арабча.
• Робия — оиладаги тўртинчи бола ёки ҳижрий ой ҳисобининг тўртинчи кунида туғилган бола. Арабча.
• Розия — мамнун ёки мақбул тушувчи, маъқул келувчи; ёқимли, суюкли, эъзозли, қадрли; розилик, шукроналик, итоатгўйлик, мамнунлик баҳш этган. Арабча.

• С харфига исмлар кизлар учун •

• Сабохон — тонг эли, шабадаси; ёқимли, мулойим ёки саҳар пайтида туғилган бола. Арабча.
• Сабохат — кўркамлик, гўзаллик, малоҳат, оқ юзли гўзал, сабо тонги шабадаси, нафислик чиройи. Арабча.
• Садоқат — вафодор, содиқ, чин самимий дўст, ишониш, суяниш мумкин бўлган яқин инсон. Арабча.
• Саида — бахтли, омадли, толеи баланд, иқболи порлоқ, саодатманд қиз. Арабча.
• Сайёра — тез ҳаракат қилувчи юлдуз; сайёра планетаси ёки толеи баланд, иқболи порлоқ, бахтли-саодатли қиз. Арабча.
• Салима — соғлом, умри узоқ қиз ёки самимий, дилкаш, кўнгли очиқ, вафодор қиз. Арабча.
• Самина — қадрли, иззат-обрўли қиз ёки Самин (гул)дек чиройли, зариф, латофатли қиз. Арабча.
• Самира — суҳбатдош, ҳамсуҳбат, ширинсўз, дилкаш ва кўнгли очиқ қиз. Арабча.
• Самия — зийрак, сезгир, доно қиз. Арабча.
• Санобар — ҳушқомат, чирой, дарахтнинг номи, санавбардек гўзал, келишган, ҳушбичим, сулув қоматли қиз. Арабча.
• Саодат — бахтли, саодатли, бахтиёр, иқболи порлоқ, толеи балнд қиз. Арабча.
• Сарвиноз — тик қоматли, бўй-басти келишган, сарв дарахтидек келишган ва нозик қиз. Форс-тожикча.
• Сафия — ақл, донишмандлик ёки арабча София — соф, покиза, покдомон, маъсума, иффатли. Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.)нинг ўн учинчи аёлларининг исми бўлган. Арабча, яҳудийча.
• Сафура — юлдуз, ёруғ юлдуз; ёрқин, порлоқ; шукуҳли, ҳашаматли, мағрур ёки сочлари сариқ қиз. Арабча.
• Сахида — тўғри, барваста қадли, гўзал қоматли. Арабча.
• Севара — суюкли, ёқимтой, қадрли азиза қиз. Ўзбекча.
• Ситора — юлдуз, бахтли, омадли, чиройли, толеи баланд қиз, юлдуз каби порлоқ. Арабча.
• Сожида — сажда қилувчи, тақводор, Аллоҳга сиғинувчи, муслима мўмина қиз. Арабча.
• Солиха — салоҳиятли, покиза, озода ёки диёнатли, тақводор, художўй, муслима қиз. Арабча.
• Сохиба — уйнинг эгаси, бекаси, маликаси ёки дўст, ҳаётдаги содиқ йўлдош, суюкли рафиқа, севилган ёр. Арабча.

• Т харфига исмлар кизлар учун •

• Тахмина — кучли, қудратли; жасур. «Шоҳнома» асари қаҳрамони Суҳробнинг онасини исми. Арабча.

• У харфига исмлар кизлар учун •

• Умида — орзу қилинган, умид билан кутилган қиз ёки яшаб кетишига умид қилинган қиз. Арабча.
• Умрия — узоқ умр яшаб ҳаёти баракали, чиройли ўтсин ҳамда қалби тоза покиза қиз маъносида қўйилади. Арабча.

• Ў •

Афсуски, айни вақтда, бизларда Ў харфига хечнарса йўқ

• Ф харфига исмлар кизлар учун •

• Фазилат — яхши ҳислатлар эгаси, гўзал хулқи билан бошқалардан афзал, устун турувчи. Арабча.
• Фарангиз — нур сочувчи, зиёкор ёки гўзал, суюкли, шуъла сочувчи гўзал қиз. Форс-тожикча.
• Фарида — бебаҳо, нодир, ноёб, марварид ёки пардали бўлиб туғилган қиз. Арабча.
• Феруза — бахтли, иқболи баланд, толеи порлоқ, саодатли қиз ёки фируза (кўк тусли товланувчи қимматбаҳо тош)дек азиз, қимматли, қадрли, бебаҳо, чиройли, зебо, нафис; нурли нур сочувчи. Форс-тожикча.
• Фотима — фатиат — кўкракдан ажратилган. Бу ном Муҳамммад (с.а.в.)нинг кенжа қизларининг исми бўлган. Эгизак қизлар туғилганда каттасини Фотима деб номлаш миллатимизда урфга айланган. Арабча.

ISLOM DININING TARQALISHI VA UNING TA’LIM-TARBIYAGA TA’SIRI. QURONI KARIM AXLOQIY-FALSAFIY TA’LIMOTLAR MANBAYI Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Umida Ro’Zimurod Qizi Shodiyeva

Ushbu maqolada Islom dinining tarqalishi, ta’lim-tarbiyaga ta’siri, ta’lim va tarbiya haqida Quroni Karimda berilgan suralar, shu haqida hadislar. Quroni Karimning tarbiyaga,ta’limga ta’siri qay darajada ekanligi yoritib berilgan.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Umida Ro’Zimurod Qizi Shodiyeva

MUNIS XORAZMIYNING “SAVODI TA’LIM” ASARINING DIDAKTIK AHAMIYATI
TARBIYA JARAYONINING MOHIYAT VA MAZMUNI
AHMAD LUTFIY QOZONCHINING “O‘GAY ONA”ASARIDA HOZIRGI VA O‘TGAN ASR ODAMLARINING TAQQOSLANISHI
PEDAGOGIK NIZOLAR VA ULARNING OLDINI OLISH TEXNOLOGIYASI
OILA TARBIYASI ASOSLARI (YOSH OILALAR MISOLIDA)
i Не можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ISLOM DININING TARQALISHI VA UNING TA’LIM-TARBIYAGA TA’SIRI. QURONI KARIM AXLOQIY-FALSAFIY TA’LIMOTLAR MANBAYI»

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 4 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

ISLOM DININING TARQALISHI VA UNING TA’LIM-TARBIYAGA TA’SIRI. QURONI KARIM AXLOQIY-FALSAFIY TA’LIMOTLAR MANBAYI

Umida Ro’zimurod qizi Shodiyeva

Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o’zbek tili va adabiyoti unversiteti 306-guruh

Ushbu maqolada Islom dinining tarqalishi, ta’lim-tarbiyaga ta’siri, ta’lim va tarbiya haqida Quroni Karimda berilgan suralar, shu haqida hadislar. Quroni Karimning tarbiyaga,ta’limga ta’siri qay darajada ekanligi yoritib berilgan.

Tayanch so’zlar. Din, ta’lim, tarbiya, Quroni Karim, axloq, ruxiy tarbiya, tafsir, Robbil A’lamiyn, shariat, dinor, oyat, pedagogik fikrlash.

Din-(arab. — e’tiqod, ishonch, itoat) — Xudo yoki xudolarga, g’ayritabiiy kuchlar mavjudligiga ishonish. Din muayyan ta’limotlar, his-tuyg’ular, toat-ibodatlar va diniy tashkilotlarning faoliyatlari orqali namoyon bo’ladigan, olam, hayot yaratilishini tasavvur qilishning alohida tarzi, uni idrok etishning o’ziga xos usuli. Dinning paydo bo’lishi haqida yagona fikr yo’q. Islom dini ta’limotiga ko’ra, Din — Alloh tomonidan o’z payg’ambarlari orqali bashariyat olamiga joriy etilajagi zarur bo’lgan ilohiy qonunlardir. Tabiat va insonni yaratgan, ayni vaqtda insonga to’g’ri, haqiqiy hayot yo’lini ko’rsatadigan va o’rgatadigan ilohiy qudratga ishonchni ifoda etadigan ta’limotdir.

Ta’lim — bilim berish, malaka va ko’nikmalar hosil qilish jarayoni, kishini hayotga va mehnatga tayyorlashning asosiy vositasi.

Tarbiya — shaxsda muayyan jismoniy, ruhiy, axloqiy, ma’naviy sifatlarni shakllantirishga qaratilgan amaliy pedagogik jarayon; insonning jamiyatda yashashi uchun zarur bo’lgan xususiyatlarga ega bo’lishini ta’minlash yo’lida ko’riladigan chora tadbirlar yigindisi. Tarbiya insonning insonligini ta’minlaydigan eng qadimiy va abadiy qadriyatdir. Tarbiyasiz alohida odam ham, kishilik jamiyati ham mavjud bo’la olmaydi. Chunki odam va jamiyatning mavjudligini ta’minlaydigan qadriyatlar Tarbiya tufayligina bir avloddan boshqasiga o’tadi.

«Qur’on» – dunyo madaniyatining ulkan boyligi, barcha musulmonlarning muqaddas kitobi bo’lib, arab tilida «qiroat» ma’nosini anglatadi. Qur’on 114 suradan iborat. Qur’on kishilarni birodarlikka, tinch-totuv yashashga, ezgulikka undaydi. Shuning uchun ham u katta axloqiy ahamiyatga ega. «Qur’on»ning axloqiy qimmat i haqida fikr

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

yuritilar ekan, uning insonnmg ma’naviy kamolga etishida qay darajada muhim o’ringa ega ekanligiga amin bo’lamiz.

Markaziy Osiyo xalqlari pedagogik fikrlari tarixiy taraqqiyotida VII asrda Arabiston yarim orolida paydo bo’lgan va VIII asrda mintaqamizga ham yoyilgan islom dini muhim ahamiyatga ega bo’ldi. Chunki islom dini, uning asosiy kitobi «Qur’oni Karim» va undan keyingi asosiy manba hisoblangan hadislar Allohga, uning payg’ambari Muhammad alayhissalomga e’tiqod qilish bilan birga ota-onaga hurmat, mehnatsevarlik, ilmga intilish, o’zaro ahil bo’lish, mehr-oqibat, ehson, sabr-toqat, kamtarlik, vafo-sadoqatlilik, poklik, adolat, diyonat kabi insoniy sifatlar haqidagi jihatlari va yaxshi fazilatli hamda odob-axloqli bo’lishlik yo’llari bayon etilgan. Xuddi shuningdek, islom dinida millatidan, elatidan, tanasining rangidan qat’iy nazar, inson insonligi uchun ulug’lanadi. Millatchilik, bir-birini kamsitish, talon-tarojlik, irqchilik islomda yo’q va bo’lmagan.

Islom dini har qanday millatchilik kayfiyatidan yuqori turadigan olamshumul ta’limot.U barcha millatlarni birlashtirib, teng, do’st, yoru-birodar qilib, tinch-omon yashashlarini o’qtirib keladi.Ayni paytda islom dinida razolat, kibr-havo, adovat, xasad, xiyonat, zulm kabi illatlar qoralanadi.

Qur’oni Karimdagi oyatlardan biri madinalik sahobalar Payg’ambar sollallohu alayhi vasallamga kelib, uylari uzoqlik qilayotgani bois, uylarini sotib, yaqinroq joyga ko’chib kelishlari haqida shikoyat qilganlarida nozil bo’lgan. Ya’ni uylarni sotishga hojat yo’q, uzoqdan kelayotgan bo’lsalar, har bir bosilgan qadamlariga savob beriladi, mazmunida.«Biz ular keltirgan qadamlarni, bosgan qadamlarni ham yozamiz va ularning asarini ham yozamiz», – deya marhamat qilingan. Tafsirlarning birida bu oyatdagi «ularning izi» degani – bu asarimiz, avlodlarimizdir, degan fikr bildirilgan.Allohning bu oyatidan tushunamizki, Alloh nafaqat amalimizni, balki avlodlarimiz amalini ham o’zimizga yozadi. Shuning uchun tarbiya vojib bo’ladi.Orqamizdan yaxshi tarbiyali farzand qoldiraylikki, ortimizdan faqat savob borsin, yomonlik bormasin.Islomda tarbiya vojibdirTarbiya dinimizda vojib amal, deb e’lon qilingan. Biz eng ko’p ishlatadigan tarbiya, murabbiy so’zlari Allohning «Rob» ismi bilan bitta o’zakdan olingani tarbiyachilar mas’uliyatini oshirsa kerak, deb o’ylayman.Demak, bu yengil ish emas. Tarbiya – faqat ta’sir, tartib yoki nazorat, taftish emas, u ilohiy narsa. Tarbiya farzandni doim nazoratga olish, kuzatib borish degani, chunki Alloh taolo surai Fotihaning birinchi oyatida olamlarning robbisi Allohga maqtovlar bo’lsin, degan.Bu oyatda Alloh Rob ismini keltirgan. «Robbil a’lamiyn» -butun olamlarning murabbiysi degani. Agar Alloh murabbiyligi, ya’ni nazorati, kuzatuvini lahza to’xtatsa, olamlar izdan chiqib ketadi.

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

Agar murabbiy yoki ota-ona farzandiga bir lahza e’tiborsiz bo’lsa, farzandlar tarbiyasi buzilib ketadi. Rasuli akram sollalohu alayhi vasallam marhamat qilganlarki, har bir tug’iladigan bola fitratda tug’iladi, ya’ni har bir chaqaloq pokiza bo’ladi, u oq qog’oz kabidir.Bu hadisni muhaddislarimiz ota-ona bobida keltirmasdan taqdir bobida keltirganlari tarbiyaning taqdirga bog’liqligini bildiradi. Tarbiyaga kech qolinmasa bo’ldi.

Shariyati Islom farzandga birinchi o’rinda ota onani javobgar qilib qo’ygan. Ota – ona zimmasiga tarbiyani vojib qilib yuklagan. O’qituvchilar bola hayotining ma’lum qismida uning tarbiyasiga go’yoki ota – onalar tomonidan yollangan murabbiylar hisoblanadilar. Ularni aybdor qilish hech mantiqqa to’g’ri kelmaydi . Abu Hanifaning bir o’g’li bor edi. Ustozlari Hammod bin Sharaf nomlariga atab o’g’liga Hammod deb ism qo’ygandilar. Imom hazratlari katta savdogar bo’lganlar. U juda band edi va farzandiga avvalgi Qur’oniy ta’limni berish uchun ustoz yolladilar. Iltimos qildilarki, o’g’limizga Qur’on o’qishni o’rgatib bering. Ustoz Hammodga surai Fotihani yodlatdi. Ustozni huzurida otasiga Hammod fotiha surasini chiroyli qilib tilovat qilib berdi. Shunda Imom Hanifa cho’ntaklaridagi 500 dinorni ustozning oldiga qo’ydilar. 1 dinor tanga 5 gramm oltindan bo’ladi 500 dinor katta pul bo’lgan. 1 dinorga o’sha mahalda katta qo’y berilgan. Bu degani Fotiha surasini o’rgatgani uchun ustozga 500 ta qo’y berildi . Shunda ustoz biroz xijolat bo’ldi. Hazratga juda ko’p pul berganligi bitta dinor ham ko’plik qilishini aytganida Imom Hanifa bir gap aytdi : «Ustoz, xizm ngizni yengil sanamang . Bu hali yonimda bo’lganidir. Agar yonimda butun molim bo’lganida poyingizga qo’ygan bo’lardi. O’g’limga Fotihani, Qur’onning onasi bo’lgan surani o’rgatganingiz uchun” Go’zal tarbiyadan yaxshi meros yo’q To’g’ri, har bir ota – ona farzandiga faqat yaxshilikni ilinadi. Farzandi uchun ortiqcha orzu – havas qiladi va ikkalasi birga ishlaydi. Ota – ona farzandini tarbiya qilish kerak bo’lgan paytda orzu – havas uchun tirikchilik qilishga majbur bo’ladi, bola tarbiya oladigan yoshda to’liq tarbiya ololmay qoladi. Ammo, afsuski, ertaga orzu – havaslar o’tmay qolishi bor. Aslida orzu – havas chiroyli tarbiya bilan bo’ladi. Payg’ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning: «Ota farzandiga chiroyli tarbiyadan ko’ra, yaxshi odob berishdan ko’ra yaxshiroq narsa meros qoldirmagan», degan hadislari bor.

Xulosa o’rnida yaqinda o’qigan Omina Shenliko’g’lining “Imomning manekin qizi”asarini misol tariqasida keltirmoqchiman.

Bu asar imomning qizi Fotimaning o’z oilaviy sharoitlaridan nolishi va ko’ngli to’lmasligi bilan boshlanadi. Imom Yoqub nochor turmush kechirar edi, buni asarda u hatto o’z onasini ziyorat etishga puli yo’qligidan ham bilsa bo’ladi. Shunga qaramay u o’ta xudojoy, ilmli, va halim inson edi, Fotimaning achchiq kesatiqlari, tinimsiz hayot kechirishlaridan shikoyatlari islom qiziga umuman to’g’ri kelmaydigan xatti – harakatlar

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

qilishiga, garchi unga kuchli ruhiy iztirob bersa ham og’ir bosiqlik bilan, Qur’on oyatlariga amal qilgan holda baho beradigan islomiy metin erkak, OTA edi . Uning go’zal xulqli rafiqasi Gul xonim ham Fotimani to’g’ri yo’lga solishga urinar, kundan -kunga izidan chiqayotgan qizi, uni tun- u kun o’ylab azob chekayotgan mehribon eri o’rtasida jafokash bir ko’prik edi. Asarning bosh qahramoni Fotimaga kelsak, zotan u ko’p kitob o’qigan, butun Qur’onni yod olgan bilimli qiz bo’lsa ham u o’rganlari va dini unga foydasizdek tuyuladi, chunki otasi mahalla imomi, dinparvar kishi bo’la turib, qo’li qisqaligi va yon atrofdagi kishilarning ularga past nazar bilan qarashi Fotimaning bu xulosa kelishiga turtki bo’lgandi. Moddiy tanqislik, yoshlik, g’o’rlik, qolaversa, hozirgi ko’pchilik yoshlarga xos zamonaviy erkinlik uni iymonsiz va behayo Betushek din dushmanining ayovsiz changaliga yetaklab bordi, natijada u ro’molini yechib maneken bo’lib gazetalarda chiqa boshladi, Fotima bularni yashirincha qilardi va otasini bilib qolishini sira istamasdi, shuning uchun ham uning mini yubka kiyganini ko’rib qolgan amakisidan buni sir tutishni o’tinib so’raydi. Vaholanki, imom bundan xabardor edi va qizini yo’qotayotganligini sezardi, lekin u «qizimga go’zal tarbiya berganman, bir kuni uning olgan ilmlari uni to’g’ri yo’lga soladi» deb o’ylab taskin oladi va shun day bo’ladi ham. Voqealar rivojida otasining barcha haqiqatni bilishidan xabar topgan Fotima uyga qaytib borishga betlamaydi va o’zi istaganidek erkin yashay boshlaydi.Buni qarangki u shu hayotidan to’la mamnun bo’la olmaydi, ichini nimadir sassiz kemiradi. Modelllik hayotida unga uchragan shahvatli rahbarlar, dinini bir pulga chaqadigan, hayosiz, nomussiz kasbdoshlar, ma’nosiz hayot uni pushaymon qilishga va otasining bebaho so’zlari-yu islomiy ilmlarini to’liq anglab qadriga yetishga sabab bo’ladi.Asarni o’qish davomida har bir insonni hayajonga soladigan Fotimaning quyidagi nutqi bor: «Yo Allohim, nega o’zim istagan hayotga erishsam-da bundan rohatlana olmayapman, boshqalardek erkin bo’la olmayapman, mendan dinimni ol» deb avval yolvorib, keyin istig’for aytishidir. U bunday zulmatda hech qachon «erkin» bo’la olmasligini, haqiqiy ERKINLIK asli Islomda ekanligini anglab yetadi.Unga uchragan qizlar hammasi ham yomon bo’lmaydi, masalan, o’z qilmishlari gunoh ekanligini, tavba qilishni xohlaydigan Laylo, Bonu, O’zlem kabi kitob so’ngida Fotimaning urinishlari tufayli to’g’ri yo’lga qadam qo’ygan ajoyib obrazlar ham insonda yaxshi taassurot qoldirdi.

Xulosa qilib aytadigan bo’lsak, Fotima dugonalarini hidoyat etib, o’zi esa olgan bilimlar, go’zal tarbiya, benuqson mehribon dinimiz Islomimiz hech qachon foydasiz bo’lmasligini, aksincha qora zulmatda adashib qolganimizda yo’limizni yoritguvchi to’lin oy bo’lishini fahmlab , qalbi daryo va shafqatli ota – onasining yoniga qaytadi. Islom dini qanchalar go’zal din ekanligini har bir musulmon ich-ichida his qiladi.Islom dini va uning muqaddas kitobi Quroni Karim insonni hech qachon yomonlik tomon boshlamaydi,aksincha yaxshilik sari yetaklaydi.

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

Maqolamning so’ngini birinchi Prezidentimiz I.A.Karimovning so’zlari bilan yakunlamoqchiman: «Islom dini-bu ota-bobolarimiz dini, u biz uchun ham iymon, ham axloq, ham diyonat, ham ma’rifat ekanligini unutmaylik. U quruq aqidalar yig’indisi emas. Anna shu ma’rifatni kishilarimiz jon-jon deb qabul qiladilar va yaxshi o’gitlariga amal qiladilar. Mehr-oqibatli, oriyatli, nomusli bo’lishga, izzat-ehtirom tushunchalariga rioya etishga harakat qiladilar».

1. Asqar Zunnunov Pedagogika tarixi «ШАРК» НАШРИЁТ-МАТБАА АКЦИЯДОРЛИК КОМПАНИЯСИ БОШ ТАХРИРИЯТИ ТОШКЕНТ – 2004

2. B.X.XODJAYEV «UMUMIY PEDAGOGIKA NAZARIYASI VA AMALIYOTI» «Sano-standart» nashriyoti Toshkent – 2017

3. Omina Shenliko’g’li «Imomning manekin qizi»

4. Khaydarov, S. A. (2021). The role of the use of fine arts in teaching the history of the country. International scientific and practical conference. CUTTING EDGE-SCIENCE. In Conference Proceedings (pp. 41-43).

5. Davrenov, J., & Haydarov, S. (2021). TARIX FANINI O’RGANISHDA XVI-XVIII ASRLARDA YAPONIYA DAVLATI TARIXINI AHAMIYATI. Scientific progress, 1(6).

6. Narmatov, D., & Haydarov, S. (2021). TARIX FANINI O’QITISHDA ISPANIYA XV-XVII ASRLARDAGI TARIXI. Scientific progress, 1(6).

7. Elguzarov, B. B. O. G. L., & Haydarov, S. (2021). TARIX FANINI O’RGANISHDA MITANNI DAVLATCHILIGINING O’RNI VA AHAMIYATI. Scientific progress, 1(6), 616-619.

8. Erkinov, A. S. O., & Haydarov, S. (2021). YUNON-BAQTRYA PODSHOLIGINING IJTIMOYI TUZIMI, XO’JALIGI VA MADANIYATI. Scientific progress, 1(6), 620-622.

9. Nematov, M. D. O., & Haydarov, S. (2021). TARIX FANINI ORGANISHDA SHUMER-AKKAD DAVLATCHILIGINING ORNI VA AHAMIYATI. Scientific progress, 1(6).

10. Ermatov, F., & Haydarov, S. (2021). TARIX FANINI O’QITISHDA 1870-1914 YILLARDA ANGLIYANING O’RGANILISHI. Scientific progress, 1(6).

11. Do’Stmurodov, S., & Haydarov, S. (2021). TARIX FANINI O’QITISHDA XVI-XVIII ASRLARDA HINDISTONNI O’RGANISH. Scientific progress, 1(6).

12. Mengboyev, S. N., & Haydarov, S. (2021). TARIX FANINI O’QITISHDA URARTU PODISHOLIGINING O’RNI. Scientific progress, 1(6).

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

13. Asqarov, N. S. O., & Haydarov, S. (2021). ARAB XALIFALIGINING POYTAXTI BAG’DODNING TANAZZULGA YUZ TUTISHI. Scientific progress, 1(6).

14. Ro’Zmetov, J., & Haydarov, S. (2021). TARIXNI O’RGANISHDA SOSONIYLAR DAVLATINING O’RNI VA AHAMIYATI. Scientific progress, 1(6).

15. Tulaboyev, D., & Haydarov, S. (2021). TARIXNI O’RGANISHDA MESOPATAMIYANING TARIXI VA DINI: O’RNI HAMDA AHAMIYATI. Scientific progress, 1(6).

16. Хдйдаров, С.А., (2022). Захриддин Мухаммад Бобур: бир кулда муйкалам-у, бир кулда тож. Scientific progress, 3(3).