Збекистон Республикасининг 27.12.1996 й. 349-I-сон Адвокатура тўғрисида ги Қонуни

адвокатлик тузилмалари ва Адвокатлар палатасининг фаолиятига кўмаклашади;

Тoshkent davlat yuridik universiteti

Taqrizchilar: Salaev N., Jinoyat huquqi va kriminologiya kafedrasi dozenti
v.b., yuridik fanlar nomzodi, Sayfieva G., O’zbekiston Respublikasi Advokatlar
palatasi bo’lim boshlig’i.

Mualliflar jamoasi:
Egamberdiev А.U., yuridik fanlar nomzodi – kirish, I – III boblar, IV bob
( Fazilov F. bilan xammualliflikda), VI bob (I.Nikonov bilan xammualliflikda);
Аhmedov R.Т., O’zbekiston Respublikasi Advokatlar palatasi raisi
– IX-X boblar (Mirzaev Sh.M. bilan xammualliflikda)
Мirzaev Sh.M. – V, VII boblar (Sayfieva F. bilan xammualliflikda), VIII bob,
IX-X boblar (Аhmedov R.Т. bilan xammualliflikda);
Fazilov F. – IV bob (Egamberdiev А.U. bilan xammualliflikda);
Nikonov I. – VI bob (Egamberdiev А.U. bilan xammualliflikda);
Sayfieva G. – VII bob (Mirzaev Sh.M. bilan xammualliflikda).

Mas’ul muharrir – Egamberdiev А.U., Sud va huquqni muhofaza qiluvchi
organlar kafedrasi mudiri, yuridik fanlar nomzodi.

“Advokatura” darsligi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013-yil
28-iyundagi “Yuridik kadrlarni tayyorlash tizimini yanada takomillashtirish
to’g‘risida”gi Qarori, O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim
vazirining 02.08.2013 yil 278-sonli buyrug’I bilan tasdiqlangan Oliy va o’rta
maxsus ta’lim tizimi uchun Yangi avlod adabiyotini yaratish Konzepziyasi,
shuningdek “Advokatura” fani bo’yicha o’quv dasturi talablariga muvofiq.
amaldagi qonun hujjatlari o’zgarishlarini inobatga olgan holda yaratilgan.
Darslik O’zbekiston Respublikasida advokatura va advokatlik faoliyati
masalalarini, uning tarihiy rivojlanishi, prinziplari va tashkiliy asoslari, notiqlik
san’ati hamda advokatlik kasbining odob-ahloq asoslarini ochib beradi. Turli
toifadagi ishlarda advokalar ishining standartlari yoritilgan, O’zbekiston
Respublikasi qonunchiligi asosida advokatning barcha toifadagi ishlarda ishtiroki
yuzasidan amaliy tavsiyalar berilgan.
Darslik yuridik oliy oʻquv yurti talabalari, yuridik oliygihlar va fakultetlar
o’qituvchilari, ilmiy hodimlar, advokatlar va huquqni muhofaza qiluvchi organlar
xodimlari, shuningdek advokarlar ishi va advokatlik faoliyati masalalari bilan
qiziquvchilarga tavsiya qilinadi.

Advokatura. Oliy o’quv yurtlari uchun darslik.
Egamberdiev А.U., Аhmedov R.Т., Мirzaev Sh.M., Fazilov F., Nikonov I.,
Sayfieva G.
Т.: TDYuU nashriyoti, 2016. – 250 bet.

© Mualliflar jamoasi.
© Тoshkent davlat yuridik universiteti, 2016 yil.

M U N D A R I J A

KIRISH. 6
ATAMALAR LUG‘ATI. 9

I
Bob.
«ADVOKATURA» FANI TUSHUNCHASI, PREDMETI VA
VAZIFALARI
§ 1 . “Advokatura” fani tushunchasi, predmeti va vazifalari». 13
§ 2. Advokatura tushunchasi. 17
§ 3. Fuqarolarning malakali yuridik yordam olishlari – ularning konstitutsiyaviy
huquqi. 18
§ 4. Advokatlik faoliyati tamoyillari. 21
§ 5. Advokatlik faoliyati tushunchasi, belgilari va turlari. 27
§ 6. Predmetning boshqa yuridik fanlar bilan o‘zaro bog‘liqligi………. 31

II
Bob.
ADVOKATURA
–
FUQAROLIK
JAMIYaTI
INSTITUTI
SIFATIDA. 38
§ 1. Fuqarolik jamiyati va advokatura. 38
§ 2. Advokatura instituti tabiatining dualistik xarakteri. 42
§ 3. Advokaturaning maxsus huquqiy layoqatliligi. Advokatura va yuridik
yordam. 45
§ 4. Advokatura va mustaqillik. 47

III Bob. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA ADVOKAT FAOLIYaTINING
TAShKILIY-HUQUQIY ASOSLARI. . 50
§ 1. O‘zbekiston Respublikasida advokatura instituti rivojlanishi tarixi.
O‘zbekiston Respublikasida advokatlik faoliyati to‘g‘risidagi qonunchilik…. 50
§2. Malaka komissiyalari va advokatning intizomiy javobgarligi. 60
§ 3. Advokatlik maqomini olish, litsenziya berish, uning bekor qilinishi asoslari va
advokatlik faoliyati kafolatlari. 68§
4. Advokatlik faoliyatining tashkiliy shakllari va advokatlarning kasbiy
birlashmalari. 71§
5. Advokatlik faoliyati va uzluksiz yuridik ta’lim………………………………. 84
§ 6. Advokatlik faoliyati standartlari………. 85
§ 7. Advokatlik faoliyatini soliqqa tortish…………. 88

IV Bob. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA ADVOKATURA VA INSON
HUQUQLARI BO‘YIChA MILLIY INSTITUTLAR. 95
§ 1. Advokatura va inson huquqlari: xalqaro huquq jihati………………. 95
§ 2. Inson huquqlari bo‘yicha milliy institutlar tushunchasi va tizimi………. 96
§ 3. Advokatura va O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Inson huquqlari
bo‘yicha vakili (Ombudsman)……. 99

§ 4. Advokatura va O‘zbekiston Respublikasi Inson huquqlari bo‘yicha milliy
markaz. 101
V Bob. ADVOKATNING KASBIY ETIKASI. ADVOKATLIK FAOLIYaTIDA
NOTIQLIK SAN’ATI ASOSLARI. 105
§ 1. Advokatlik etikasi qoidalari, ularning ahamiyati va mazmuni. 105
§ 2. Advokat va ishonch bildiruvchi. 108
§ 3. Advokatlar o‘rtasidagi o‘zaro munosabat……. 109
§ 4. Advokatlar va sud jarayoni ishtirokchilari…. 111
§ 5. Advokatlik siri……. . 113
§ 6. Advokat va manfaatlar to‘qnashuvi…. 115
§ 7. Advokat gonorari. 118
§ 8. Zamonaviy notiqlikka kirish………. 119
§ 9. Advokatning himoya nutqi tuzilishi………. 120
§ 10. Sud nutqida dalillar kelitirish asoslari. 123
§ 11. Nutqning maqsadga yo‘nalganligi. 125

VI Bob. XORIJIY MAMLAKATLARDA ADVOKATURA. 130
§ 1. Xorijiy mamlakatlar advokatura institutlarining qiyosiy-huquqiy tahlili
ahamiyati. 130
§ 2. MDH mamlakatlari (Rossiya, Ukraina, Belorussiya, Moldova, Tojikiston,
Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Armaniston, Ozarboyjon, Gruziya)da advokatura. 132
§ 3. AQShda advokatura. 139
§ 4. Germaniyada advokatura. 142
§ 5. Buyuk Britaniyada advokatura. 145
§ 6. Janubi-Sharqiy Osiyo mamlakatlarida advokatura. 147
§ 7. Xalqaro advokatlik jamoat birlashmalari. Bepul yuridik yordam va
advokatura: xalqaro-huquqiy jihat. 150

VII Bob. ADVOKAT VA FUQAROLIK SUD ISHI YURITUVI. 153
§ 1. Advokat – shartnomaviy (ihtiyoriy) vakil sifatida. 153
§ 2. Advokatning ishonch biliruvchini qabul qilish va vakil sifatida sudda
qatnashishga tayyorgarlik ko‘rish bo‘yicha faoliyati. 155
§ 3. Advokat – ishning qo‘zg‘atilishi va sudda ko‘rilishiga tayyorlash
bosqichida……………………………. 157
§ 4. Advokat va birinchi instansiya sudida ish yuritish. 157
§ 5. Advokat va birinchi instansiya sudi hukmi va ajrimi yuzasidan apellyasiya
shikoyati (protest kiritish)…………. 162
§ 6. Advokat va birinchi instansiya sudi hukmi va ajrimi yuzasidan kassatsiya
shikoyati (protest kiritish)……………. 164
§ 7. Sudning qonuniy kuchga kirgan hukmlari, ajrimlari va qarorlarining
qonuniyligi, asoslanganligi va adolatliligini tekshirish bosqichida advokatning
ishtiroki……………. 166
§ 8. Advokat va sud qarorlarining ijrosi…………. 168

VIII Bob. ADVOKAT VA XO‘JALIK SUD ISHI YURITUVI. 171
§ 1. Advokatning xo‘jalik sudi ishidagi maqomi…………. 171
§ 2. Advokat – xo‘jalik jarayonining sudgacha bosqichida……. 173
§ 3. Advokat va birinchi instansiya sudida ish yurituv. . 178
§ 4. Advokat va apellyasiya instansiyasi sudida ish yurituv. 182
§ 5. Advokat va kassatsiya instansiyasi sudida ish yurituv. 184
§ 6. Advokat va sudning qonuniy kuchga kirgan hujjatlarini yangi ochilgan
holatlar bo‘yicha qayta ko‘rib chiqish. 186
§ 7. Advokat va sud hujjatlarining ijrosi. 190

IX Bob. ADVOKAT MA’MURIY HUQUQBUZARLIKLAR TO‘G‘RISIDAGI
IShLAR BO‘YIChA ISh YuRITUV JARAYoNIDA. 196
§1. Ma’muriy huquqbuzarliklar ………….…………………………. 196
§2. Advokatning ma’muriy huquqbuzarliklar to‘g‘risidagi ishlar bo‘yicha ish
yurituv jarayonida qatnashishi…………. 199

X Bob. ADVOKAT NING JINOYAT ISHI JARAYONIDA ISHTIROKI…. 205
§ 1. Advokat – jinoiy ish jarayoni ishtirokchisi sifatida. 205
§ 2. Advokat – sudgacha ish yurituv jarayonida. 208
§ 3. Advokatning birinchi instansiya sudida ishtiroki. 210
§ 4. Himoya nutqi mazmuni. 212
§ 5. Advokatning apellyasiya va kassatsiya bosqichidagi ishtiroki. 215
§ 6. Advokatning nazorat instansiyasi sudida ishtiroki. 215
§ 7. Advokatning sud qarorlari ijrosi bosqichida ishtiroki. 216
§ 8. Advokatning alohida toifadagi jinoiy ishlarni yuritishda qatnashishi. 218
§ 9. Advokatning jabrlanuvchi yoki jarayonning boshqa ishtirokchilari nomidan
vakillik qilishi. 223
Ilovalar: . 232

Advokat faoliyatida foydalaniladigan hujjatlar namunalari………. 232
Foydalanilgan adabiyot ro’yhati……. 278

KIRISH

Huquq va qonunning ahamiyati beqiyos darajada o‘sib, qonunchilik,
kodekslar va huquq me’yorlaridagi so‘nggi o‘zgarishlarning shunchaki in’ikosi
emas, balki adolat va haqiqatning mezoni bo‘layotgan bizning davrimizda,
huquqshunos kasbiga asosli ravishda eng qat’iy talablar qo‘yilmoqda, bu kasb
sohiblaridan esa, ularning maxsus maqomi, lavozimi va yuridik ixtisoslashuvidan
qat’iy nazar, jamiyatning umidlari katta bo‘lmoqda.
Huquqshunos
kadrlarni
tayyorlash
masalalariga,
zamonaviy
yurisprudensiyani o‘qitish sharoitlarini yaratishga mamlakatimiz rahbariyati
tomonidan alohida e’tibor berilmoqda. Chunonchi, O‘zbekiston Respublikasi
Prezidentining 2013 yil 28 iyundagi PQ-1990- sonli “Yuridik kadrlarni tayyorlash
tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Qarori bilan
Toshkent davlat yuridik instituti Toshkent davlat yuridik universiteti (quyida –
TDYUU) sifatida qayta tashkil etildi va “yurisprudensiya” mutaxassisligi bo‘yicha
kadrlarni tayyorlash, qayta tayyorlash bo‘yicha bazaviy davlat oliy ta’lim va ilmiy-
uslubiy muassasasi deb belgilandi.
Yuqori malakali yuridik kadrlarni tayyorlash bo‘yicha vazifalarni hal etish
maqsadlarida, TDYUUda mamlakatda amalga oshirilayotgan demokratik va
huquqiy islohotlarning, fuqarolik jamiyati shakllanishining yuksak talablariga,
zamonaviy xalqaro standartlarga javob beruvchi yuqori malakali yuridik kadrlarni
tayyorlash tizimini yanada takomillashtirishga qaratilgan tashkiliy-huquqiy
choralarni qabul qilish bo‘yicha kompleks ishlar amalga oshirilmoqda.
Jumladan, huquq yo‘nalishlari bo‘yicha yangi avlod darsliklar va o‘quv
qo‘llanmalarini tayyorlash Kompleks dasturi qabul qilindi. Bunda, o‘quv
adabiyotini tayyorlash davomida zamonaviy huquqshunoslik fani yutuqlariga,
shuningdek, davlat-huquqiy, sud va huquqni muhofaza qilish sohalaridagi
demokratik o‘zgarishlar tajribasiga alohida e’tibor berildi.
Bundan tashqari, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining 02.08.2013 yildagi
№278- sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan, O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta
maxsus, kasb-hunar ta’limi tizimi uchun yangi avlod o‘quv adabiyotini yaratish
Konsepsiyasidan kelib chiqqan holda, yangi avlod o‘quv nashrlariga qo‘yiladigan
talablar e’tiborga olindi.
Sudlar va huquqni muhofaza qilish idoralari kafedrasida mualliflar jamoasi
kuchi bilan tayyorlangan yangi avlod “Advokatura” darsligi, bo‘lajak yuristlarni
advokat sifatida ishlashga tayyorlash uchun mo‘ljallangan va advokatura hamda
advokatlik faoliyati, O‘zbekistonda advokaturaning rivojlanishi tarixi, uni tashkil
etish tamoyillari, notiqlik san’ati, advokatlik kasbi axloqiy asoslariga oid asosiy
masalalarni o‘z ichiga oladi. Ushbu darslikda mualliflar tomonidan
umumlashtirilgan shaklda, advokaturaning umumnazariy masalalari, bugungi kun
vazifalari va rivojlanish yo‘llari bayon etilgan. Unda advokatning turli
ko‘rinishdagi sud ishlari va tergov bosqichlaridagi ishi va ishtiroki namunalari
keltirilgan.

Mazkur darslikning yuzaga kelish dolzarbligi jamiyatning malakali, shaxsiy-
kasbiy rivojlanish darajalari zamonaviy xalqaro standartlarga muvofiq keluvchi
advokatlarga ehtiyoji o‘sganligida ko‘rinadi. Zero, demokratik huquqiy davlatda
fuqarolarning huquq va erkinliklariga rioya etish va ularni muhofaza qilish, ko‘p
jihatdan fuqarolar va tashkilotlarga professional yuridik yordam beruvchi
advokatlar faoliyatiga bog‘liqdir.
O‘zbekistonda
ro‘y berayotgan siyosiy va iqtisodiy tizimning
demokratlashuvi, huquqiy demokratik davlatning konstutsiyaviy suratda e’lon
qilinishi fuqarolarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish bilan
bog‘liq huquqiy institutlar va ko‘ngilli birlashmalar faoliyatining shakli va
uslublarini tubdan qayta tashkil qilishni taqozo etadi. Bu jarayonda advokaturani –
jismoniy va yuridik shaxslarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish
bilan izchil bog‘liq bo‘lgan fuqarolik jamiyati institutini takomillashtirish o‘ta
muhim o‘rin egallaydi.
Shu munosabat bilan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov
qayd etganidek, “Avvalo sud ishida konstitutsiyaviy va yuridik me’yorlarga qat’iy
rioya etilishini ta’minlashga, o‘z himoyasi ostidagi fuqarolarning huquqlari, obro‘si
va qadr-qimmatini muhofaza qilishga mas’ul advokatlar institutining roli va
ahamiyatini tubdan oshirish lozim”.
1
Advokatura – bu har qanday davlatning eng muhim huquqiy instituti bo‘lib,
fuqarolarning va ular birlashmalarining asosiy huquqlari himoyasini amalga
oshiradi. Har bir fuqaroning o‘z farovonligiga, tadbirkorlikning muvaffaqiyatiga
ishonchi uning qanchalik kuchli, tashkillashtirilgan, qonunan himoyalanganligiga
bog‘liqdir.
Biroq, jamiyatdagi huquqiy nigilizm holatida, advokaturaga va advokatga
munosabat, ma’lum darajada salbiy bo‘ladi, bu ayniqsa huquqni muhofaza qilish
idoralari tomonidan bo‘lishi kuzatiladi. Advokat aksariyat hollarda jinoyatchini
yoki nohaq ishni himoyalovchi shaxs sifatida qabul qilinadi. Shu bilan birga,
advokaturaning asosiy mohiyati butun jamiyatga yuridik ko‘mak berishdan iborat,
zero advokat qonunni beboshdoqlikdan himoya qiladi, shu sababli advokatning
faoliyati ham muayyan fuqaro yoki tashkilotning manfaatlariga, ham umumiy
suratda davlat va jamiyatning ommaviy-huquqiy manfaatlariga mos keladi.
Keyingi vaqtlarda buni ko‘pchilik anglab yetdi va jamiyatda advokaturaga
munosabat, asta-sekinlik bilan bo‘lsa-da, o‘zgarmoqda.
Darslikda taklif etilgan material sodda, tushunarli tilda bayon etilgan,
muayyan tushunchalar va izohlar batafsil chizmalar va illyustratsiyalar bilan
ta’minlangan.
Darslik oliy o‘quv muassasalari yuridik fakultet talabalari va
o‘qituvchilariga, shuningdek advokaturaning zamonaviy masalalari bilan
qiziquvchi barcha aholiga mo‘ljallangan.

1
Karimov I.A. O‘zbekiston XXI asrga intilmoqda. Oliy Majlis 14 sessiyasidagi ma’ruza, 1999 yil 14 aprel ∕ ∕ O‘z
kelajagimizni o‘z qo‘limiz bilan yaratamiz. J.7. – T.: O‘zbekiston, 1999 y. – S. 359.

ATAMALAR LUG‘ATI

ADVOKATURA – bu tushuncha bir nechta ma’nolarga ega:
1) fuqarolik jamiyati instituti;
2)
advokat
huquqlari
va
majburiyatlari
barcha
me’yorlarini
muvofiqlashtiruvchi;
uning
huquqiy
maqomini,
advokatlar
hay’ati,
maslahatxonalari, firma va byurolarini tashkil qilish va faoliyatini yuritish
tartiblarini belgilovchi kompleks huquqiy institut;
3) advokatlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi shaxslarning mustaqil,
ko‘ngilli, professional birlashmalari.
ADVOKATLIK FAOLIYATI – advokatning, jismoniy va yuridik
shaxslarga malakali yuridik yordam berish bo‘yicha professional faoliyati.
ADVOKATLIK ETIKASI – advokatlik faoliyatining axloqiy asosi.
Advokatlik etikasining elementlari quyidagilardir: bahsli manfaatning qonuniyligi;
ishning yuridik istiqboli; ish bo‘yicha yetarlicha dalillar mavjudligi; axloqiy jihat.
ADVOKAT – qonunda belgilangan tartibda advokat maqomini va
advokatlik faoliyatini amalga oshirish huquqini olgan shaxs.
ADVOKAT-ShERIK–advokat, advokatlik firmasining hammuassisi.
ADVOKATLIK SIRI (rasman) – ishonch bildiruvchi (himoya ostidagi
shaxs)ning advokat yordamiga murojaat qilganligi fakti, ishonch bildiruvchi
(himoya ostidagi shaxs) yordam so‘rab murojaat qilgan masalalar, ishonch
bildiruvchi (himoya ostidagi shaxs) advokatdan olgan maslahatlar, maslahatlar va
tushintirishlar mohiyati, advokatning ishonch bildiruvchi (himoya ostidagi shaxs)
bilan suhbatlari mazmuniga oid barcha boshqa ma’lumotlar.
ADVOKATLIK FIRMASI – sheriklikka asoslangan va advokatlar
tomonidan advokatlik faoliyatini amalga oshirish uchun ta’sis etilgan notijorat
tashkiloti hisoblanadigan advokatlik tuzilmasi.
ADVOKAT SO‘ROVI – advokat huquqi, unga ko‘ra, u yuridik ko‘mak
ko‘rsatish uchun zarur bo‘lgan ma’lumotnomalar, tavsifnomalar va boshqa
hujjatlarni davlat idoralaridan, shuningdek korxonalar, muassasalar va
tashkilotlardan olish huquqiga ega, ular qonunchilikda belgilangan tartibda
advokatga, u so‘ragan hujjatlarni yoki tasdiqlangan nus’halarini taqdim etishlari
lozim.
ADVOKATLIK IMMUNITETI – advokat shaxsining daxlsizligi haqidagi
qoidani kafolatlovchi huquqiy me’yor. Advokatlik immuniteti uning turar joyini,

xizmat xonasini, u foydalanadigan transport va aloqa vositasini, uning xat-
xabarlarini, unga tegishli ashyolar va hujjatlarni ham qamrab oladi.
ADVOKATLIK BYUROSI – advokat tomonidan individual advokatlik
faoliyatini yuritish uchun ta’sis etilgan notijorat tashkiloti hisoblanadigan
advokatlik tuzilmasi.
ADVOKATNING INTIZOMIY JAVOBGARLIGI – yuridik javobgarlik
chorasi bo‘lib, u advokat tomonidan advokatura to‘g‘risidagi qonunchilik talablari,
Advokatlar professional etikasi qoidalari, advokatlik siri va advokat qasamyodi
buzilishining huquqiy oqibati sanaladi.
ISHONCH BILDIRUVCHI – professional yuridik yordam so‘rab
advokatlik tuzilmasiga murojaat qilgan jismoniy yoki yuridik shaxs.
MALAKA KOMISSIYASI – Advokatlar palatasi hududiy boshqarmalari
qoshida zarur bilimlar va kasbiy ko‘nikmalarga ega shaxslarga litsenziyalar berish,
advokat qasamyodini qabul qilish maqsadida, shuningdek, advokatlarga nisbatan
intizomiy choralarni ko‘rish uchun tuzilgan komissiya.
ADVOKATLAR HAY’ATI
– advokatlar tomonidan advokatlik foaliyatini
amalga oshirish uchun ta’sis etilgan, a’zolikka asoslangan, notijorat tashkiloti
bo‘lmish advokatlik tuzilmasi.
ADVOKATLAR
KONFERENSIYASI –
O‘ZBEKISTON
RESPUBLIKAsi Advokatlar palatasining oliy organi.
MANFAATLAR TO‘QNASHUVI (ilm.)– shunday holatki, unda
advokatning manfaatlari ishonch bildiruvchining manfaatlariga zid bo‘ladi, bu
advokatlik xizmatlari ko‘rsatilishining ilojsiz ekanligiga olib keladi.
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI ADVOKATLAR PALATASI –
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKAsidagi barcha advokatlarning majburiy a’zoligiga
asoslangan notijorat tashkilot.
SHERIKLIK SHARTNOMASI – advokatlik firmasining ta’sis hujjati
bo‘lib, advokatlar tomonidan oddiy yozma shaklda tuziladi. Sheriklik
shartnomasiga ko‘ra, advokat-sheriklar barcha sheriklar nomidan yuridik yordam
ko‘rsatish uchun o‘z sa’y-harakatlarini birlashtirish majburiyatini oladilar.
BOSHQARUV – Advokatlar palatasining ijroiya organi bo‘lib, advokatlar
ichidan saylanadi va Palataning joriy faoliyatini boshqarishni amalga oshiradi.
ADVOKAT YORDAMCHISI – yuridik ma’lumotga ega, advokatlik
tuzilmasi, xizmatchisi bo‘lmish O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi, u advokatning
ko‘rsatmasiga ko‘ra, advokat yuritayotgan ishlar bo‘yicha topshiriqlarni bajaradi,
advokatning protsessual vakolatlariga tegishli ishlar bundan mustasno.

ADVOKAT KASBIY ETIKASI QOIDALARI – kasbiy majburiyatlarni
bajarishda, shuningdek mijozlar, hamkasblar, advokatlik o‘zini-o‘zi boshqarish
idoralari, davlat boshqaruvi idoralari, huquqni muhofza qilish idoralari, boshqa
tashkilotlar va mansabdor shaxslar bilan o‘zaro munosabatlarda advokat shaxsiga
va uning xatti-harakatlariga nisbatan talablarni belgilovchi qoidalar majmui.
YURIDIK YORDAM KO‘RSATISH TO‘G‘RISIDAGI KELISHUV –
ishonch bildiruvchi (himoya ostidagi shaxs) va advokat o‘rtasida oddiy yozma
shaklda tuziladigan, bevosita ishonch bildiruvchi (himoya ostidagi shaxs)ga yoki u
tayinlagan shaxsga yuridik yordam ko‘rsatish uchun mo‘ljallangan fuqarolik-
huquqiy shartnomasi.
ADVOKAT STAJYORI – oliy yuridik ma’lumotga ega, advokatlik
tuzilmasiga qonunda belgilangan tartibda stajirovka o‘tash uchun keladigan
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKAsi fuqarosi. Stajirovka davrida advokat stajyori
advokat rahbarligi ostida uning ayrim topshiriqlarini bajaradi.
BOSHQARUVCHI SHERIK – advokatlik firmasi ishlarini yuritish
topshirilgan advokat-sherik.
ADVOKATLIK KASBI BILAN SHUG‘ULLANISH SENZLARI (ilm.)
– advokat maqomini olishga da’vogar shaxsga qo‘yiladigan talablar.
YURIDIK KONSULTATSIYA – ushbu tushuncha ikkita ma’noni
anglatadi:
1) Advokatlar palatasi hududiy boshqarmasi tomonidan advokatlik
faoliyatini amalga oshirish uchun tuziladigan va yuridik shaxs maqomiga ega
bo‘lmagan advokatlik tuzilmasi;
2) advokat tomonidan huquqiy masalalar bo‘yicha og‘zaki yoki yozma
tushuntirishlar berishdan iborat advokatlik faoliyati turi.

I BOB
«ADVOKATURA» FANI TUSHUNCHASI, PREDMETI VA
VAZIFALARI

“Advokatura” fani tushunchasi, predmeti va vazifalari. Advokatura
tushunchasi. Fuqarolar tomonidan malakali yuridik yordam olinishi – ularning
konstitutsiyaviy huquqi. Advokatlik faoliyati tamoyillari. Advokatlik faoliyati

tushunchasi, belgilari va ko‘rinishlari. Fanning boshqa yuridik fanlar bilan o‘zaro
aloqasi.

Ўзбекистон Республикасининг 27.12.1996 й. 349-I-сон “Адвокатура тўғрисида”ги Қонуни

Адвокатура – ҳ у қ у қ ий институт бўлиб, у адвокатлик фаолияти билан шу ғ улланувчи шахслар ҳ амда хусусий адвокатлик амалиёти билан шу ғ улланувчи айрим шахсларнинг муста қ ил, кўнгилли, касбий бирлашмаларини ўз ичига олади. Адвокатура Ўзбекистон Республикаси Конституциясига мувофи қ Ўзбекистон Республикаси фу қ аролари, ажнабий фу қ аролар, фу қ аролиги бўлмаган шахсларга, корхоналар, муассасалар, ташкилотларга юридик ёрдам кўрсатади.

2-модда. Ўзбекистон Республикасининг

адвокатура тў ғ рисидаги қ онунчилик

Ўзбекистон Республикасида адвокатура тў ғ рисидаги қ онунчилик ушбу Қ онундан ҳ амда Ўзбекистон Республикасининг бош қ а қ онунчилик ҳ ужжатларидан иборат.

Олий юридик маълумотга эга бўлган ва адвокатлик фаолияти билан шу ғ улланиш ҳ у қ у қ ини берувчи лицензияни (бундан буён матнда лицензия деб юритилади) белгиланган тартибда олган Ўзбекистон Республикасининг фу қ ароси Ўзбекистон Республикасида адвокат бўлиши мумкин.

Белгиланган тартибда муомалага лаё қ атсиз ёки муомала лаё қ ати чекланган деб топилган, шунингдек судланганлик ҳ олати тугалланмаган ёки судланганлиги олиб ташланмаган шахсларнинг адвокатлик фаолияти билан шу ғ улланишига йўл қ ўйилмайди.

Адвокат қ уйидагилардан таш қ ари ҳ а қ тўланадиган бош қ а турдаги фаолият билан шу ғ улланишга ҳ а қ ли эмас:

илмий ва педагогик фаолият;

Ўзбекистон Республикаси Адвокатлар палатасидаги (бундан буён матнда Адвокатлар палатаси деб юритилади) ва унинг ҳ удудий бош қ армаларидаги фаолият;

патент вакили ва медиатор сифатидаги фаолият;

шартномавий- ҳ у қ у қ ий асосда давлат органларининг, хўжалик бош қ аруви органларининг, давлат корхоналари, муассасалари ва ташкилотларининг юридик хизмати ходими сифатидаги фаолият;

ҳ акамлик судларида ва хал қ аро тижорат арбитражларида (судларида) судья сифатидаги фаолият .

3-1-модда. Адвокат ма қ омига эга бўлиш

Лицензия Қ ора қ алпо ғ истон Республикаси Адлия вазирлиги, вилоятлар ва Тошкент ша ҳ ар адлия бош қ армалари (бундан буён матнда адлия органлари деб юритилади) томонидан тегишли малака комиссияларининг қ арорлари асосида берилади.

Лицензия олиш учун адвокат ма қ омига эга бўлишга талабгор шахс (бундан буён матнда талабгор деб юритилади) юридик мутахассислик бўйича камида икки йиллик иш стажига эга бўлиши, шу жумладан адвокатлик тузилмасида (адвокатлик бюросида, адвокатлик фирмасида, адвокатлар ҳ айъатида, юридик масла ҳ атхонада) камида уч ой муддат стажировка ўтаган бўлиши керак ҳ амда малака имти ҳ онини топшириши шарт.

Давлат органлари, хўжалик бош қ аруви органлари, давлат корхоналари, муассасалари ва ташкилотларининг юридик хизмати ходими сифатида, судья, терговчи, суриштирувчи ёки прокурор лавозимида камида уч йил юридик мутахассислик бўйича иш стажига эга бўлган шахс адвокатлик тузилмасида стажировкадан ўтмасдан малака имти ҳ онида иштирок этишга ҳ а қ ли.

Малака имти ҳ онини топшира олмаган талабгор уни такроран топширишга камида олти ойдан кейин қ ўйилади.

Малака имти ҳ онини муваффа қ иятли топширган талабгор лицензия олиш учун тегишли адлия органига уч ой ичида мурожаат қ илиши керак. Бу муддатни ўтказиб юборган талабгор лицензия олиш учун адлия органига малака имти ҳ онини такроран топширганидан кейингина мурожаат қ илиши мумкин.

Адвокатлик фаолиятини лицензиялаш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Ма ҳ камаси томонидан белгиланади.

Белгиланган тартибда лицензия олган талабгор уч ой ичида адвокат қ асамёдини қ абул қ илиши ва якка тартибда ёки лицензияга эга бўлган бош қ а шахслар билан биргаликда адвокатлик тузилмасини тузиши ёхуд фаолият кўрсатаётган адвокатлик тузилмаларидан бирига кириши шарт.

Талабгорга адвокатлик гуво ҳ номаси адвокатлик тузилмаси рўйхатдан ўтказилган ёки талабгорнинг фаолият кўрсатаётган адвокатлик тузилмасига кирганлигини тасди қ ловчи ҳ ужжатлар адлия органи томонидан олинган пайтдан эътиборан уч иш куни ичида берилади.

Талабгор адвокатлик гуво ҳ номаси берилган кундан эътиборан адвокат ма қ омини олади, Адвокатлар палатасининг тегишли ҳ удудий бош қ армаси адлия органи томонидан бу ҳ а қ да уч кунлик муддатда хабардор қ илинади. Шундай хабарнома олинган пайтдан эътиборан адвокат Адвокатлар палатасининг аъзоси бўлади.

Адвокатлик гуво ҳ номасининг шакли ва уни бериш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Ма ҳ камаси томонидан белгиланади.

4-модда. Адвокатура фаолиятининг принциплари

ва ташкилий шакллари

Адвокатура ўз фаолиятини қ онун устуворлиги, муста қ иллик ва бош қ а демократик принциплар асосида амалга оширади.

Белгиланган тартибда лицензия олган шахс адвокатлик фаолиятини ўз адвокатлик бюросини очиб, якка тартибда амалга оширишга ёхуд бош қ а адвокатлар (шериклар) билан адвокатлик фирмасини ёки аъзоликка асосланган адвокатлар ҳ айъатини тузишга ёхуд фаолият кўрсатаётган шундай адвокатлик тузилмаларидан бирига киришга ёки юридик масла ҳ атхонада ишлаган ҳ олда адвокатлик фаолиятини амалга оширишга ҳ а қ ли. Адвокат ўз фаолиятини фа қ ат битта адвокатлик тузилмасида амалга оширишга ҳ а қ ли.

Адвокатлик бюролари, адвокатлик фирмалари ва адвокатлар ҳ айъатларини рўйхатдан ўтказиш, шунингдек юридик масла ҳ атхоналарни ҳ исобга олиш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Ма ҳ камаси белгилайдиган тартибда давлат хизматлари марказлари томонидан амалга оширилади.

Адвокатлик тузилмаларининг ташкил этилиши, фаолияти, қ айта ташкил этилиши ва тугатилиши, тузилмаси, штатлари, вазифалари, мабла ғ ларни сарфлаш тартиби, ра ҳ бар органларининг ваколатлари, уларни сайлаш тартиби ҳ амда адвокатлик тузилмалари фаолиятига тааллу қ ли бош қ а масалалар уларнинг уставлари (низомлари), таъсис шартномалари билан тартибга солинади.

Адвокатлик бюролари, адвокатлик фирмалари ва адвокатлар ҳ айъатлари улар рўйхатдан ўтказилган кундан эътиборан юридик шахс ма қ омини олади. Юридик масла ҳ атхона ҳ исобга олинган кундан эътиборан ўз фаолиятини амалга оширишга ҳ а қ ли.

Адвокатлик фирмасининг ёки адвокатлар ҳ айъатининг жойлашган ери яшаш учун мўлжалланмаган жойда бўлиши керак.

Адвокатлик бюроларини таъсис этган адвокатлар ўз фаолиятини мулк ҳ у қ у қ и асосида ёки бош қ а қ онуний асосда ўзларига тегишли бўлган турар жойларда амалга ошириши мумкин, бунда адвокатга мулк ҳ у қ у қ и асосида тегишли бўлган турар жойларни адвокатлик бюроси фаолиятида фойдаланиш ма қ садида яшаш учун мўлжалланмаган жойлар тоифасига ўтказиш талаб қ илинмайди.

Адвокатлик тузилмалари фу қ аролар ва юридик шахсларга юридик ёрдам кўрсатганлик учун улардан тушадиган пул мабла ғ лари (даромадлар) ҳ амда қ онунчиликда та қ и қ ланмаган бош қ а мабла ғ лар ҳ исобидан таъминот олади.

Адвокатлар адвокатларнинг жамоат бирлашмаларини тузиши мумкин.

Адвокатлик фирмаси ва адвокатлар ҳ айъати Ўзбекистон Республикаси ҳ удудида ҳ амда чет давлатларда ушбу давлатларнинг қ онунчилигига мувофи қ ўзининг ало ҳ ида бўлинмаларини (ваколатхоналари ва филиалларини) ташкил этишга ҳ а қ ли. Бунда адвокатлик фирмаси ва адвокатлар ҳ айъати ало ҳ ида бўлинмани очиш тў ғ рисидаги қ арори ҳ а қ ида адлия органини олдиндан хабардор қ илади.

4-1-модда. Адвокатлик бюроси

Адвокатлик бюроси адвокатлик фаолиятини якка тартибда амалга ошириш учун адвокат томонидан таъсис этилган, нотижорат ташкилоти бўлган адвокатлик тузилмасидир.

Адвокатлик бюросининг таъсис ҳ ужжати муассис томонидан тасди қ ланадиган уставидир.

4-2-модда. Адвокатлик фирмаси

Адвокатлик фирмаси шерикликка асосланган ва адвокатлик фаолиятини амалга ошириш учун адвокатлар томонидан таъсис этилган, нотижорат ташкилоти бўлган адвокатлик тузилмасидир.

Адвокатлик фирмасининг таъсис ҳ ужжати унинг муассислари томонидан тасди қ ланадиган уставдир.

Адвокатлик фирмасини таъсис этган адвокатлар оддий ёзма шаклда ўзаро шериклик шартномасини тузади. Шериклик шартномасига кўра адвокатлар – шериклар барча шериклар номидан юридик ёрдам кўрсатиш учун ўз саъй- ҳ аракатларини бирлаштириш мажбуриятини олади.

Шериклик шартномасида унинг амал қ илиш муддати, шериклар томонидан қ арорлар қ абул қ илиш тартиби, бош қ арувчи шерикни сайлаш тартиби, унинг ваколатлари ва бош қ а му ҳ им шартлар кўрсатилади.

Адвокатлик фирмасининг умумий ишларини юритиш, агар шериклик шартномасида бош қ ача қ оида белгиланган бўлмаса, бош қ арувчи шерик томонидан амалга оширилади. Ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) билан юридик ёрдам кўрсатиш ҳ а қ идаги битим (шартнома) бош қ арувчи шерик ёки барча шериклар номидан улар берган ишончномалар асосида бош қ а шерик томонидан тузилади. Ишончномаларда ишонч билдирувчи шахслар ( ҳ имоя остидаги шахслар) ва учинчи шахслар билан битимлар (шартномалар) ҳ амда келишувлар тузаётган шерик ваколатларининг барча чекловлари кўрсатилади. Мазкур чекловлар ишонч билдирувчи шахслар ( ҳ имоя остидаги шахслар) ва учинчи шахслар эътиборига етказилади.

Шериклик шартномаси қ уйидаги ҳ олларда тугатилади:

шериклик шартномасининг амал қ илиш муддати тугаганда;

шериклардан бири бўлган адвокатнинг ма қ оми тугатилганда ёки тўхтатиб турилганда, агар шериклик шартномасида бош қ а шериклар ўртасидаги муносабатларда ушбу шартноманинг кучда қ олиши назарда тутилмаган бўлса;

шериклардан бирининг талабига кўра шериклик шартномаси бекор қ илинганда, агар шериклик шартномасида бош қ а шериклар ўртасидаги муносабатларда ушбу шартноманинг кучда қ олиши назарда тутилмаган бўлса.

Шериклик шартномаси тугатилган пайтдан эътиборан унинг иштирокчилари ишонч билдирувчи шахсларга ( ҳ имоя остидаги шахсларга) ва учинчи шахсларга нисбатан ижро этилмаган умумий мажбуриятлар бўйича солидар тартибда жавобгар бўладилар.

Шериклардан бири шериклик шартномасидан чи ққ анда у ўзи юридик ёрдам кўрсатган барча ишлар бўйича иш юритишни бош қ арувчи шерикка топшириши шарт.

Шериклик шартномасидан чи ққ ан адвокат шериклик шартномасида ўзи иштирок этган даврда юзага келган умумий мажбуриятлар бўйича ишонч билдирувчи шахслар ( ҳ имоя остидаги шахслар) ва учинчи шахслар олдида жавобгар бўлади.

Шериклик шартномаси тугатилганидан кейин адвокатлар янги шериклик шартномасини тузишлари шарт. Агар янги шериклик шартномаси аввалги шериклик шартномасининг амал қ илиши тугатилган кундан эътиборан бир ой ичида тузилмаса, адвокатлик фирмаси адвокатлик тузилмасининг бош қ а шаклига ўзгартирилиши ёки тугатилиши керак.

Шериклик шартномаси тугатилган пайтдан эътиборан ва адвокатлик фирмаси адвокатлик тузилмасининг бош қ а шаклига ўзгартирилгунига қ адар ёхуд янги шериклик шартномаси тузилгунига қ адар адвокатлар юридик ёрдам кўрсатиш тў ғ рисида битимлар (шартномалар) тузишга ҳ а қ ли эмас.

4-3-модда. Адвокатлар ҳ айъати

Адвокатлар ҳ айъати аъзоликка асосланган ва адвокатлик фаолиятини амалга ошириш учун адвокатлар томонидан таъсис этилган, нотижорат ташкилоти бўлган адвокатлик тузилмасидир.

Адвокатлар ҳ айъатининг таъсис ҳ ужжатлари унинг муассислари томонидан тасди қ ланадиган устав ҳ амда улар томонидан тузиладиган таъсис шартномасидир.

Таъсис шартномасида муассислар адвокатлар ҳ айъатига ўз мол-мулкини ўтказиш шартларини, ушбу ҳ айъат фаолиятида иштирок этиш тартибини, адвокатлар ҳ айъатига янги аъзоларни қ абул қ илиш, муассисларнинг (аъзоларнинг) унинг таркибидан чи қ иш тартиби ва шартларини, шунингдек адвокатлар ҳ айъати муассисларининг (аъзоларининг) ҳ у қ у қ ва мажбуриятларини белгилайди.

Адвокатлар ҳ айъатлари таркибидаги аъзолар сони ўнтадан кам бўлмаслиги керак.

Адвокатлар ҳ айъатида юридик ёрдам кўрсатиш тў ғ рисидаги битимлар (шартномалар) адвокат ва ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) ўртасида тузилади ҳ амда адвокатлар ҳ айъатининг ҳ ужжатларида рўйхатдан ўтказилади.

Адвокатлар ҳ айъати юридик ёрдам кўрсатиш учун ўзи турган ердан таш қ арида жойлашган филиаллар тузишга ҳ а қ ли.

4-4-модда. Юридик масла ҳ атхона

Юридик масла ҳ атхона – адвокатлик фаолиятини амалга ошириш учун Адвокатлар палатасининг ҳ удудий бош қ армаси томонидан ташкил этиладиган ва юридик шахс ма қ омига эга бўлмаган адвокатлик тузилмаси.

Юридик масла ҳ атхона тегишли ҳ удудда юридик ёрдамга бўлган э ҳ тиёжларни қ аноатлантириш учун адвокатлик тузилмаларининг сони етарли бўлмаган ҳ олларда Адвокатлар палатасининг ҳ удудий бош қ армаси томонидан ташкил этилади.

Тегишли ҳ удудлардаги юридик ёрдамга бўлган э ҳ тиёж Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ва Адвокатлар палатаси томонидан тасди қ ланадиган нормативларга мувофи қ ани қ ланади.

Юридик масла ҳ атхонанинг моддий-техника таъминоти тартиби ва шартлари, юридик масла ҳ атхоналарга ишлаш учун юборилган адвокатлар учун хизмат хоналари ва зарурат бўлганда, тураржойлар ажратиш билан бо ғ ли қ масалалар Адвокатлар палатасининг ҳ удудий бош қ армаси томонидан туман, ша ҳ ар ҳ окимлиги билан биргаликда ҳ ал қ илинади.

Юридик масла ҳ атхона Адвокатлар палатасининг тегишли ҳ удудий бош қ армаси томонидан тасди қ ланадиган низомга асосан иш олиб боради

5-модда. Адвокатлик фаолиятининг турлари

Жисмоний ва юридик шахсларга юридик ёрдам кўрсатиш ма қ садида адвокат:

ҳ у қ у қ ий масалалар бўйича масла ҳ атлар ва тушунтиришлар, қ онунчилик юзасидан о ғ заки ва ёзма маълумотномалар беради;

ҳ у қ у қ ий хусусиятдаги аризалар, шикоятлар ва бош қ а ҳ ужжатларни тузади;

фу қ аролик, и қ тисодий ва маъмурий ишлари ҳ амда маъмурий ҳ у қ у қ бузарлик тў ғ рисидаги ишлар бўйича судда, бош қ а давлат органларида, жисмоний ва юридик шахслар олдида вакилликни амалга оширади;

жиноят ишлари бўйича суриштирув, дастлабки тергов бос қ ичида ва судда ҳ имоячи, жабрланувчининг вакили, фу қ аровий даъвогар, фу қ аровий жавобгар сифатида иштирок этади ;

тадбиркорлик фаолиятига юридик хизмат кўрсатади ;

ҳ акамлик судида ва хал қ аро тижорат арбитражида (судида) вакилликни амалга оширади.

Адвокат қ онунчиликда ман этилмаган бош қ а турдаги юридик ёрдам ҳ ам кўрсатиши мумкин.

6-модда. Адвокатнинг ҳ у қ у қ лари

Адвокат касбий фаолиятини амалга ошириш чо ғ ида қ уйидаги ҳ у қ у қ ларга эгадир:

тегишли масалаларни ҳ ал этишга ваколатли бўлган барча органлар, корхоналар, муассасалар ва ташкилотларда жисмоний ва юридик шахсларнинг топшири ғ ига мувофи қ уларнинг манфаатларини ифода этиш ва ҳ у қ у қ ларини ҳ имоя қ илиш;

терговга қ адар текширув, суриштирув, дастлабки терговни ўтказиш ва ишни судда кўриб чи қ иш чо ғ идаёки маъмурий ҳ у қ у қ бузарликлар тў ғ рисидаги ишларни кўриб чи қ аётган органларда ва бош қ а ваколатли органларда маъмурий жавобгарлик тў ғ рисидаги иш ёки жиноят иши материалларига қ ўшиб қ ўйилиши, шунингдек албатта ба ҳ оланиши лозим бўлган далилларни тўплаш ва та қ дим этиш ;

юридик ёрдам кўрсатилиши муносабати билан адвокат томонидан сўралган ҳ ужжатларни ёки уларнинг тасди қ ланган кўчирма нусхаларини қ онунчиликда белгиланган тартибда бериши шарт бўлган давлат органлари ва бош қ а органлардан, шунингдек корхоналар, муассасалар ва ташкилотлардан маълумотномалар, тавсифномалар ҳ амда бош қ а ҳ ужжатларни сўраш ва олиш;

юридик ёрдам кўрсатиш учун зарур бўлган масалалар юзасидан экспертларнинг ёзма хулосаларини, мутахассисларнинг маълумотнома-масла ҳ атларини ишонч билдирувчи шахснинг ( ҳ имоя остидаги шахснинг) розилиги билан сўраш ва олиш;

ишга тааллу қ ли ахборотдан хабардор бўлган шахсларни сўровдан ўтказиш ва уларнинг розилиги билан ёзма тушунтириш олиш;

тўпланган материалларни ўз ишонч билдирувчи шахсининг ( ҳ имоя остидаги шахснинг) иши юзасидан иш юритаётган судларга ва бош қ а давлат органларига та қ дим этиш;

адвокат юридик ёрдам кўрсатаётган ишдаги зарур маълумотларни ёзиб олиш, материаллар ва ҳ ужжатлардан техника воситалари ёрдамида ўз ҳ исобидан нусхалар олиш ёки уларда кўрсатилган маълумотларни ўзга шаклда қ айд этиш, бунда давлат сирлари, тижорат сири ёки бош қ а сирни ўз ичига олган ахборотни ошкор қ илмаслик;

ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) билан махфийлик таъминланадиган шароитларда (шу жумладан уни қ амо қ да са қ лаб туриш даврида) учрашувларнинг сони, давомийлиги чекланмаган ҳ олда ҳ амда ишни юритишга масъул бўлган давлат органлари ва мансабдор шахсларнинг рухсатисиз холи учрашиш ;

мансабдор шахсларга илтимосномалар билдириш ва шикоятлар бериш ҳ амда улардан ёзма шаклда асослантирилган жавоблар олиш;

ўзининг касбга оид мулкий жавобгарлик хавфини су ғ урта қ илиш;

и қ тисодий, фу қ аролик ва маъмурий иш юритилаётганда ишни суд му ҳ окамасига тайёрлаш чо ғ ида ёки суд му ҳ окамаси жараёнида давлат суд-экспертиза муассасалари ва нодавлат суд-экспертиза ташкилотлари томонидан шартнома асосида ишонч билдирувчи шахс розилиги билан экспертиза ўтказилишини сўраш;

экспертиза хулосаси иш материалларига қ ўшиб қ ўйилишини ва суд томонидан ушбу хулоса ишдаги мавжуд далиллар билан биргаликда ба ҳ оланишини талаб қ илиш;

қ онунчиликка мувофи қ бош қ а ҳ аракатларни бажариш.

Адвокат ёрдамчига ва стажёрга эга бўлиши мумкин.

7-модда. Адвокатнинг вазифалари

Адвокат ўз профессионал фаолиятида амалдаги қ онунчилик талабларига, Адвокатнинг касб этикаси қ оидаларига, адвокатлик сири ва адвокат қ асамёдига риоя этиши, ўзига юридик ёрдам сўраб мурожаат этган жисмоний ҳ амда юридик шахсларнинг ҳ у қ у қ лари ва қ онуний манфаатларини ҳ имоя қ илишнинг қ онунда назарда тутилган воситалари ҳ амда усулларидан фойдаланиши шарт.

Адвокат муайян иш бўйича юридик ёрдам кўрсатаётган ёки илгари юридик ёрдам кўрсатган шахсларнинг манфаатлари ишни олиб боришни сўраб мурожаат этган шахснинг манфаатларига зид келган ёки у судья, прокурор, терговчи, суриштирув ўтказувчи шахс, жамоат айбловчиси, суд мажлиси котиби, эксперт, мутахассис, жабрланувчининг, фу қ аровий даъвогарнинг, фу қ аровий жавобгарнинг вакили, гуво ҳ , холис, таржимон сифатида иштирок этган ҳ олларда, шунингдек агар ишни суриштирув ёки дастлабки тергов шаклида тергов қ илишда ёхуд судда адвокатнинг қ ариндоши бўлган мансабдор шахс иштирок этган ёки иштирок этаётган бўлса, худди шунингдек агар адвокат бевосита ёки билвосита шу ишдан шахсан манфаатдор бўлса бу ҳ ол унга ишонч билдирувчи шахснинг ( ҳ имоя остидаги шахснинг) манфаатларига зид келса, юридик ёрдам кўрсатиш тў ғ рисидаги топшири қ ни қ абул қ илишга ҳ а қ ли эмас.

Адвокат қ айси шахснинг манфаатларини ҳ имоя қ илиш топшири ғ ини олган бўлса, ўз ваколатларидан шу шахснинг зарарига фойдаланишга ҳ амда гумон қ илинувчини, айбланувчини, судланувчини ҳ имоя қ илишдан бош тортишга, агар уни бундан ишонч билдирувчи шахснинг ( ҳ имоя остидаги шахснинг) ўзи озод этмаса, ҳ а қ ли эмас.

Адвокат ўз билимларини доимий равишда такомиллаштириб бориши, Адвокатлар палатаси томонидан белгиланган тартибда уч йилда камида бир марта касбий малакасини ошириши шарт.

Жиноят ишида иштирок этишга тайинланган адвокат фу қ аронинг тўловга қ обилиятсизлигини важ қ илиб, унга юридик ёрдам кўрсатишдан бош тортишга ҳ а қ ли эмас.

Адвокат давлат хизматида туриши мумкин эмас.

Жисмоний ва юридик шахслар номидан пул мабла ғ лари ёки бош қ а мол-мулк билан бо ғ ли қ битимлар тайёрланганда ҳ амда амалга оширилганда адвокатлар жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришга, терроризмни молиялаштиришга ва оммавий қ ир ғ ин қ уролини тар қ атишни молиялаштиришга қ арши курашиш билан бо ғ ли қ ахборотни қ онунчиликда назарда тутилган ҳ олларда ва тартибда махсус ваколатли давлат органига та қ дим этади.

7-1-модда. Адвокат сўрови

Адвокат давлат органларига ва бош қ а органларга, шунингдек корхоналар, муассасалар ва ташкилотларга мазкур органлар ҳ амда ташкилотларнинг ваколатларига кирадиган масалалар юзасидан адвокат томонидан малакали юридик ёрдам кўрсатилиши учун зарур бўлган маълумотномалар, тавсифномалар ва бош қ а ҳ ужжатларни (бундан буён матнда ахборот ( ҳ ужжатлар) деб юритилади) та қ дим этиш масалалари юзасидан адвокат сўровини (бундан буён матнда адвокат сўрови деб юритилади) юборишга ҳ а қ ли.

Ахборот ( ҳ ужжатлар), шунингдек уларнинг кўчирма нусхалари адвокат сўрови олинган санадан эътиборан ўн беш кундан кечиктирмай та қ дим этилади. Адвокат сўровига кўра экспертиза хулосасини олиш муддатлари давлат суд-экспертиза муассасалари ва нодавлат суд-экспертиза ташкилотлари билан тузилган шартномаларда белгиланади.

Агар давлат органи ёки бош қ а орган, шунингдек корхона, муассаса, ташкилот сўралаётган ахборотга ( ҳ ужжатларга) эга бўлмаса, улар ўзларига мурожаат этган адвокатга сўров олинган санадан эътиборан беш кундан кечиктирмай бу ҳ а қ да хабар қ илиши шарт.

Адвокат томонидан иш бўйича суриштирув, дастлабки тергов ёки суд му ҳ окамаси бошланганлиги тў ғ рисида далолат берадиган ҳ ужжат та қ дим этилган та қ дирда, сўровда кўрсатилган ахборот ( ҳ ужжатлар) уч иш кунидан кечиктирмай та қ дим этилиши керак.

Адвокат сўровида қ уйидагилар кўрсатилиши керак:

сўров юборилаётган давлат органи ёки бош қ а органнинг, шунингдек корхона, муассаса, ташкилотнинг номи ва почта манзили;

адвокатнинг фамилияси, исми, отасининг исми;

адвокат ўз фаолиятини амалга ошираётган адвокатлик тузилмасининг номи, почта манзили, электрон почта манзили, телефон ра қ ами;

адвокат сўровини қ айд этиш дафтаридаги адвокат сўровининг рўйхатдан ўтказилганлик ра қ ами ва санаси;

адвокат кимнинг манфаатларини кўзлаб ҳ аракат қ илаётган бўлса, ўша жисмоний шахснинг фамилияси, исми, отасининг исми ёки юридик шахснинг номи;

юридик ёрдам кўрсатиш учун зарур бўлган ахборот ( ҳ ужжатлар);

сўралаётган ахборотни ( ҳ ужжатларни) бериш усули (почта жўнатмаси, факсимиль ало қ а, электрон почта, бевосита топшириш);

Адвокат сўровига ордернинг кўчирма нусхаси, суд экспертизаси адвокат сўровига кўра тайинланганда эса ўрганиш объектлари ва тўла қ онли экспертиза ўтказиш учун зарур бўлган иш материаллари ҳ ам илова қ илинади.

Агар адвокатлик сўровини олган субъект сўралаётган ахборотга ( ҳ ужжатларга) эга бўлмаса ёки маълумотларда давлат сирлари ёки қ онун билан қ ўри қ ланадиган бош қ а сир мавжуд бўлса, шунингдек адвокат сўровида ушбу модданинг бешинчи ва олтинчи қ исмларида назарда тутилган ахборот ( ҳ ужжатлар) кўрсатилмаган бўлса, сўралаётган ахборотни ( ҳ ужжатларни)адвокатга та қ дим этиш рад этилиши мумкин.

Адвокат сўрови адвокатлик сирига риоя этилган ҳ олда ахборот тизими ор қ али электрон шаклда ҳ ам берилиши мумкин.

Адвокат сўровига ахборотни ( ҳ ужжатларни) та қ дим этмаслик,

ўз ва қ тида та қ дим этмаслик ёхуд била туриб ёл ғ он ёки нотў ғ ри ахборот ( ҳ ужжатлар) та қ дим этганлик қ онунга мувофи қ жавобгарликка сабаб бўлади.

8-модда. Адвокатнинг ёрдамчиси

Ўзбекистон Республикасининг юридик маълумотга эга бўлган фу қ ароси адвокат ёрдамчиси бўлиши мумкин.

Белгиланган тартибда муомалага лаё қ атсиз ёки муомала лаё қ ати чекланган деб топилган, шунингдек судланганлиги бекор қ илинмаган ёки олиб ташланмаган шахс адвокат ёрдамчиси бўлиши мумкин эмас.

Адвокат ёрдамчиси адвокат ҳ у қ у қ ларига эга бўлмайди ҳ амда унинг терговга қ адар текширувни амалга оширувчи органларда, суриштирув, дастлабки тергов органларида , судларда ва бош қ а давлат органларида ишларни олиб боришига йўл қ ўйилмайди.

Адвокат ёрдамчиси адвокат кўрсатмасига биноан адвокатнинг юритувидаги ишлар бўйича топшири қ ларни бажаради, адвокатнинг процессуал ваколатларига тааллу қ ли ишлар бундан мустасно.

Адвокат ёрдамчисининг ме ҳ нат шароитлари қ онунчиликда белгиланган тартибда тузиладиган ме ҳ нат шартномаси билан белгиланади.

Адвокат ёрдамчисининг фаолиятини ташкил этиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан Адвокатлар палатаси билан келишилган ҳ олда белгиланади.

8-1-модда. Адвокатнинг стажёри

Камида уч йиллик иш стажига эга бўлган адвокат стажёрга эга бўлишга ҳ а қ ли.

Олий юридик маълумотга эга бўлган шахс адвокатнинг стажёри бўлиши мумкин.

Белгиланган тартибда муомалага лаё қ атсиз ёки муомала лаё қ ати чекланган деб топилган, шунингдек судланганлик ҳ олати тугалланмаган ёки судланганлиги олиб ташланмаган шахс адвокатнинг стажёри бўлиши мумкин эмас.

Стажировка адвокатлик тузилмасида ўталади. Адвокатнинг стажёри ўз фаолиятини адвокат ра ҳ барлигида, унинг ало ҳ ида топшири қ ларини бажарган ҳ олда амалга оширади. Стажёр адвокатлик фаолияти билан муста қ ил равишда шу ғ улланишга ҳ а қ ли эмас.

Адвокат стажёрининг ме ҳ нат шароитлари қ онунчиликда белгиланган тартибда тузиладиган ме ҳ нат шартномаси билан белгиланади.

Адвокат стажёрининг фаолиятини ташкил этиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан Адвокатлар палатаси билан келишилган ҳ олда белгиланади.

9-модда. Адвокатлик сири

Адвокат адвокатлик сирини са қ лаши шарт. Адвокатлик сири жумласига ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) адвокатдан ёрдам сўраб мурожаат этганлигининг ўзи, ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) ёрдам сўраб мурожаат этган масалалар, адвокатдан ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) олган масла ҳ атлар, наси ҳ атлар ва тушунтиришларнинг мо ҳ ияти, адвокатнинг ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) билан ўтказган су ҳ батида тўхтаб ўтилган барча масалалар киради.

Адвокат, адвокат ёрдамчиси, адвокат стажёри, адвокатлар бюролари, ҳ айъатлари ва фирмалари мансабдор шахслари ва техник ходимларининг адвокатлик сири бўлмиш маълумотларни ошкор этиши ва бу маълумотлардан ўз манфаатлари ёки учинчи шахслар манфаатлари йўлида фойдаланиши ман этилади.

9-1-модда. Юридик ёрдам кўрсатиш

тў ғ рисидаги битим (шартнома)

Адвокатлик фаолияти адвокат ва ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) ўртасида тузиладиган юридик ёрдам кўрсатиш тў ғ рисидаги битим (шартнома) асосида амалга оширилади.

Юридик ёрдам кўрсатиш тў ғ рисидаги битим (шартнома) ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) билан адвокат ўртасида ишонч билдирувчи шахснинг ( ҳ имоя остидаги шахснинг) ўзига ёки у тайинлаган шахсга юридик ёрдам кўрсатиш учун оддий ёзма шаклда тузиладиган фу қ аролик- ҳ у қ у қ ий шартномадан иборатдир.

Юридик ёрдам кўрсатиш тў ғ рисидаги битимни (шартномани) бекор қ илиш масалалари, агар ушбу Қ онунда бош қ ача қ оида назарда тутилган бўлмаса, Ўзбекистон Республикасининг Фу қ аролик кодекси билан тартибга солинади.

Адвокат, унга қ айси адлия органи томонидан гуво ҳ нома берилганлигидан қ атъи назар, ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) билан юридик ёрдам кўрсатиш тў ғ рисидаги битимни (шартномани), унинг яшаш жойи ёки жойлашган еридан қ атъи назар, тузишга ҳ а қ ли.

Юридик ёрдам кўрсатиш тў ғ рисидаги битимнинг (шартноманинг) му ҳ им шартлари қ уйидагилардан иборат:

топшири қ ни бажаришни ишончли вакил сифатида ўз зиммасига олган адвокат ҳ а қ идаги, унинг гуво ҳ номаси реквизитлари кўрсатилган ҳ олдаги маълумотлар;

топшири қ нинг предмети;

кўрсатилаётган юридик ёрдам учун ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) томонидан ҳ а қ тўлаш шартлари;

адвокатнинг топшири қ ни бажариш билан бо ғ ли қ харажатларини компенсация қ илиш тартиби ва ми қ дори;

топшири қ ни бажаришни ўз зиммасига олган адвокат жавобгарлигининг ми қ дори ва хусусияти.

Адвокатнинг ҳ а қ олиши ҳ амда топшири қ ни бажариши билан бо ғ ли қ харажатларини компенсация қ илиш ҳ у қ у қ и ишонч билдирувчи шахснинг ( ҳ имоя остидаги шахснинг) махсус рухсатисиз учинчи шахсларга берилиши мумкин эмас.

Ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) томонидан адвокатга тўланадиган ҳ а қ ва адвокатнинг топшири қ ни бажариш билан бо ғ ли қ харажатларини компенсация қ илиш юридик ёрдам кўрсатиш тў ғ рисидаги битимда (шартномада) назарда тутилган тартибда ҳ амда муддатларда тегишли адвокатлик тузилмасининг кассасига кирим қ илиниши ёки адвокатлик тузилмасининг банкдаги ҳ исобвара ғ ига ўтказилиши шарт.

10-модда. Адвокатлик фаолиятининг кафолатлари

Адвокатнинг касбга оид ҳ у қ у қ лари, шаъни ва қ адр- қ иммати қ онун билан қ ўри қ ланади. Адвокатларнинг касбий фаолиятига у ёки бу тарзда, бевосита ёки билвосита аралашиш, улар ўз касбий вазифаларини бажараётганда олган муайян маълумотларни ошкор этишни талаб қ илиш, шунингдек адвокатлар бирлашмаларининг мансабдор шахсларидан ва техник ходимларидан худди шундай маълумотларни талаб қ илиш та қ и қ ланади. Адвокат ўз касбий вазифаларини бажараётганида унга бирор-бир шаклда таъсир ўтказишга йўл қ ўйилмайди.

Адвокат ҳ имоячилик ёки вакиллик вазифасини бажараётганда ўзига маълум бўлиб қ олган тафсилотлар юзасидан гуво ҳ сифатида сўро қ қ илиниши мумкин эмас. Адвокат касбий вазифаларини бажариши муносабати билан қ ўлга киритган адвокатлик далиллари (ашёлари), ҳ ужжатлари ундан олиб қ ўйилиши ёки кўздан кечирилиши мумкин эмас, шунингдек унинг ўзи юридик ёрдам кўрсатаётган шахслар билан учрашиш ҳ у қ у қ и чекланиши мумкин эмас.

Адвокатнинг иш юзасидан ҳ у қ у қ ий ну қ таи назари хусусида суриштирув органи, терговчи, прокурор та қ димнома киритиши, шунингдек суд хусусий ажрим чи қ ариши мумкин эмас.

Адвокат қ онунга мувофи қ жисмоний ва юридик шахсларга юридик ёрдам кўрсатаётганлиги муносабати билан уни жиноий, моддий ва бош қ а жавобгарликка тортиш ёки бундай жавобгарликни қ ўллаш билан қ ўр қ итиш мумкин эмас.

Адвокатга нисбатан жиноий иш Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори, Қ ора қ алпо ғ истон Республикаси прокурори, вилоятлар, Тошкент ша ҳ ар прокурорлари ва уларга тенглаштирилган прокурорлар томонидан қ ўз ғ атилиши мумкин.

Суднинг адвокатни жиноят содир этишда айбдор деб топиш тў ғ рисидаги айблов ҳ укми қ онуний кучга кирган та қ дирда, судья бир сутка ичида Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигини ва Адвокатлар палатасини ёзма шаклда хабардор қ илади.

11-модда. Адвокатлар ме ҳ натига ҳ а қ тўлаш

Адвокатларнинг ме ҳ натига жисмоний ва юридик шахслардан уларга юридик ёрдам кўрсатилганлиги учун адвокатлик тузилмаларига келиб тушган мабла ғ лар ҳ исобидан ҳ а қ тўланади. Мабла ғ лар етарли бўлмаган та қ дирда, Адвокатлар палатасининг юридик масла ҳ атхонани ташкил этган ҳ удудий бош қ армаси ушбу юридик масла ҳ атхонанинг таъминоти учун қ ўшимча мабла ғ лар ажратади.

Юридик хизмат учун ҳ а қ тўлаш адвокат билан ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) ўртасида ихтиёрий равишда тузиладиган битим (шартнома) асосида амалга оширилади.

Шахс тўловга қ обилиятсизлиги сабабли кўрсатилган юридик ёрдам ҳ а қ ини тўлашдан озод этилганда, жиноий ишни кўриб чи қ ишда қ атнашишга тайинланган адвокатнинг юридик ёрдами учун ҳ а қ тўлаш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Ма ҳ камаси томонидан белгиланган тартибда давлат ҳ исобидан амалга оширилади.

12-модда. Адвокатнинг ижтимоий ҳ у қ у қ лари

Адвокат давлат ижтимоий су ғ уртаси бўйича барча нафа қ а турларини олиш ҳ у қ у қ идан фойдаланади. Давлат ижтимоий су ғ уртасига бадаллар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Ма ҳ камаси томонидан белгиланадиган ми қ дорларда тўланади.

Адвокатга давлат ижтимоий су ғ уртаси бўйича нафа қ алар белгилаш ва тўлаш унинг давлат пенсия таъминоти ва жам ғ ариб бориладиган пенсия таъминоти қ онунчиликка мувофи қ амалга оширилади.

Адвокатлар бюролари, ҳ айъатлари ва фирмалари мабла ғ лари адвокатларнинг ижтимоий э ҳ тиёжларига ишлатиладиган фондлар тузишга ҳ а қ лидирлар.

12-1-модда. Адвокатлар палатаси

Адвокатлар палатаси Ўзбекистон Республикаси барча адвокатларининг мажбурий аъзолигига асосланган нотижорат ташкилотидир.

Адвокатлар палатаси ўзининг Қ ора қ алпо ғ истон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент ша ҳ рида тузиладиган ҳ удудий бош қ армалари билан биргаликда адвокатуранинг ягона ўзини ўзи бош қ ариш тизимини ташкил этади.

Адвокатлар палатаси адвокатларнинг қ онунчиликка мувофи қ амалга ошириладиган фаолиятига аралашмаслик принципи асосида фаолият кўрсатади.

Адвокатлар палатасининг вазифалари ва ваколатларига ўхшаш вазифалар ва ваколатларга эга бўлган бош қ а ташкилотларни ташкил этишга йўл қ ўйилмайди.

Адвокатлар Адвокатлар палатаси ва унинг ҳ удудий бош қ армаларининг мажбуриятлари бўйича жавоб бермайди, адвокатларнинг мажбуриятлари бўйича эса, Адвокатлар палатаси ва унинг ҳ удудий бош қ армалари жавоб бермайди.

Адвокатлар палатаси ва унинг ҳ удудий бош қ армаларининг ўз ваколатлари доирасида қ абул қ илган қ арорлари барча адвокатлик тузилмалари ва адвокатлар учун мажбурийдир.

Адвокатлар палатаси фаолиятини молиялаштириш Адвокатлар палатаси Конференцияси томонидан ми қ дори белгиланадиган кириш ва аъзолик бадаллари ҳ амда қ онунчиликда та қ и қ ланмаган бош қ а мабла ғ лар ҳ исобидан амалга оширилади.

12-2-модда. Адвокатлар палатасининг

Адвокатлар палатасининг асосий вазифалари қ уйидагилардир:

адвокатлик тузилмаларининг фаолиятини марказлаштирилган ҳ олда мувофи қ лаштириб бориш;

адвокатурани янада ривожлантиришга, унинг обрў-эътиборини оширишга, адвокатуранинг инсон ҳ у қ у қ лари ва эркинликларини ҳ имоя қ илишдаги ролини кучайтиришга кўмаклашиш;

а ҳ олининг ҳ у қ у қ ий билимлари ва ҳ у қ у қ ий маданиятини оширишга қ аратилган ҳ у қ у қ ий тар ғ ибот чора-тадбирларини амалга ошириш;

қ онунчиликни ва ҳ у қ у қ ни қ ўллаш амалиётини такомиллаштириш, ҳ у қ у қ ий тартибга солишнинг яхлитлигини ҳ амда қ онунчилик нормаларининг бир хилда қ ўлланилишини таъминлашга доир таклифлар киритиш;

адвокатура фаолиятини тартибга солувчи норматив- ҳ у қ у қ ий ҳ ужжатлар лойи ҳ аларини ишлаб чи қ ишда иштирок этиш, улар юзасидан таклифлар тайёрлаш;

адвокатларнинг ҳ у қ у қ лари ва қ онуний манфаатларини ифодалаш ҳ амда ҳ имоя қ илиш, шу жумладан, давлат ва хўжалик бош қ аруви органлари билан муносабатларда, шунингдек судда уларнинг ҳ у қ у қ лари ва қ онуний манфаатларини ифодалаш ҳ амда ҳ имоя қ илиш;

адвокатларни уларнинг касбий фаолияти билан бо ғ ли қ таъ қ иблардан, чеклашлар ва тажовузлардан ҳ имоя қ илиш бўйича чоралар кўриш;

адвокатларнинг касбий тайёргарлиги ва малака оширишини ташкил этиш;

а ҳ олининг юридик ёрдамдан фойдалана олиш имкониятини туманлар ва ша ҳ арларда юридик масла ҳ атхоналар ташкил этиш ор қ али таъминлаш;

адвокатура фаолияти тў ғ рисидаги статистик маълумотларни тўплаш ва ўрганиш, адвокатларнинг ижобий иш тажрибасини оммалаштириш, адвокатлик тузилмаларига услубий ёрдам кўрсатиш;

адвокатлар томонидан қ онунчиликка, Адвокатнинг касб этикаси қ оидаларига, адвокатлик сири ва адвокат қ асамёдига риоя этилиши устидан назоратни амалга ошириш.

Адвокатлар палатаси қ онун ҳ ужжатларига мувофи қ бош қ а вазифаларни ҳ ам амалга ошириши мумкин.

12-3-модда. Адвокатлар палатасининг

органлари ва мансабдор шахслари

Адвокатлар палатасининг Конференцияси палатанинг ю қ ори органи бўлиб, камида беш йилда бир марта ча қ ирилади.

Адвокатлар палатаси Бош қ аруви Адвокатлар палатасининг адвокатлар орасидан сайланадиган ижро этувчи органи бўлиб, палатанинг фаолиятига жорий ра ҳ барликни амалга оширади.

Адвокатлар палатасининг раиси Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг та қ димномасига биноан Адвокатлар палатасининг Конференцияси томонидан ушбу Конференция сайлаган Адвокатлар палатаси Бош қ аруви аъзолари орасидан беш йил муддатга сайланади. Айни бир шахс кетма-кет икки муддатдан орти қ Адвокатлар палатасининг раиси бўлиши мумкин эмас.

Адвокатлар палатасининг раиси Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қ онунчилик палатасининг қ онун лойи ҳ аларини му ҳ окама қ илиш бўйича мажлисларида иштирок этишга ва улар юзасидан фикр-муло ҳ азалар билдиришга ҳ а қ лидир.

Адвокатлар палатасининг раисини лавозимидан муддатидан олдин ча қ ириб олиш Адвокатлар палатасининг уставида белгиланган ҳ олларда Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг та қ димномасига биноан Адвокатлар палатасининг Конференцияси томонидан амалга оширилади.

Адвокатлар палатасининг тафтиш комиссияси Адвокатлар палатасининг молиявий назорат органи ҳ исобланади ва адвокатлар орасидан сайланади.

12-4-модда. Адвокатлар палатасининг

ҳ удудий бош қ армалари

Адвокатлар палатасининг ҳ удудий бош қ армалари юридик шахс бўлиб, Адвокатлар палатаси томонидан тасди қ ланадиган низомлар асосида фаолият кўрсатади.

Адвокатлар палатаси ҳ удудий бош қ армаларининг ра ҳ барлари Адвокатлар палатасининг раиси томонидан лавозимга (тегишли ҳ удудда фаолият кўрсатаётган адвокатлар орасидан) тайинланади ва лавозимдан озод қ илинади.

13-модда. Малака комиссиялари

Зарур билимлар ва касбий малакаларга эга бўлган шахсларга лицензиялар бериш тў ғ рисидаги масалани ҳ ал этиш, адвокат қ асамёдини қ абул қ илиш ма қ садида, шунингдек адвокатларга нисбатан интизомий иш юритишни олиб бориш учун Адвокатлар палатасининг ҳ удудий бош қ армалари ҳ узурида малака комиссиялари тузилади.

Малака комиссиялари ҳ амкасблари орасида ҳ урматга сазовор бўлган адвокатлар, шунингдек ҳ у қ у қ со ҳ асидаги тажрибали мутахассислар орасидан то қ ми қ дорда Адвокатлар палатаси ҳ удудий бош қ армаларининг ва адлия органларининг қ ўшма қ арорлари билан тузилади .

Малака комиссияларининг қ арорлари устидан келтирилган апелляцияларни кўриб чи қ иш, малака комиссияларининг иш амалиётини умумлаштириш ва та ҳ лил қ илиш учун Адвокатлар палатаси ҳ узурида Олий малака комиссияси тузилади. Олий малака комиссиясининг таркиби ҳ амкасблари орасида ҳ урматга сазовор бўлган адвокатлар, шунингдек ҳ у қ у қ со ҳ асидаги тажрибали мутахассислар орасидан то қ ми қ дорда Адвокатлар палатаси ва Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг қ ўшма қ арори билан тасди қ ланади .

Малака комиссияларининг ваколатлари ва уларнинг фаолиятини ташкил этиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан Адвокатлар палатаси билан келишилган ҳ олда белгиланади.

13-1-модда. Адвокат ма қ омини тўхтатиб туриш

Адвокат ма қ омини тўхтатиб туриш малака комиссияларининг қ арори билан қ уйидаги ҳ олларда амалга оширилади:

адвокат адвокатлик фаолияти билан бирга олиб бориб бўлмайдиган доимий лавозимга сайланганда ёки тайинланганда – иш даврига;

таълим муассасаларига, шу жумладан кадрлар малакасини ошириш ва уларни қ айта тайёрлаш курсларига ў қ ишга кирганда – ў қ иш даврига, биро қ кўпи билан уч йилга;

ҳ омиладорлик ва ту ғ иш, уч ёшгача бўлган болани парвариш қ илиш бўйича таътиллар берилганда – таътил ва қ тига;

адвокат ёки унинг я қ ин қ ариндоши о ғ ир касаллиги сабабли ва қ тинча ме ҳ натга қ обилиятсизлик туфайли тиббий хулоса та қ дим этилганда – со ғ айгунча, биро қ кўпи билан бир йилга;

адвокат қ онунчиликда белгиланган тартибда бедарак йў қ олган деб топилганда – бедарак йў қ олган деб топиш ҳ а қ идаги қ арор суд томонидан бекор қ илингунига қ адар бўлган даврга;

адвокат ҳ арбий хизматга ча қ ирилганда – ҳ арбий хизматни ўташ даврига;

суд томонидан адвокатга нисбатан тиббий йўсиндаги мажбурлов чораларини қ ўллаш тў ғ рисида қ арор қ абул қ илинганда, агар суднинг мазкур қ арори ушбу Қ онуннинг 16-моддасига мувофи қ лицензиянинг амал қ илишини тугатиш учун асос бўлмаса – тиббий йўсиндаги мажбурлов чоралари суд томонидан бекор қ илингунига қ адар ёки ўзгартирилгунига қ адар бўлган даврга;

ушбу Қ онуннинг 15-моддасига мувофи қ лицензиянинг амал қ илиши тўхтатиб турилганда – лицензиянинг амал қ илиши тўхтатиб турилган даврга;

адвокатлик тузилмаси тугатилганда ёки адвокат ундан чи ққ анида – адвокат томонидан уч ойдан ошмайдиган муддатда амалга ошириладиган бош қ а адвокатлик тузилмаси ташкил этилгунига қ адар ёхуд мавжуд адвокатлик тузилмаларидан бирига киргунига қ адар бўлган даврга.

Адвокатда адвокатлик фаолияти билан бир ойдан орти қ муддатга шу ғ улланишдан озод қ илинишига қ онунчиликда назарда тутилган бош қ а асослар мавжуд бўлганда, адвокатнинг ма қ оми унинг аризасига биноан бундай озод қ илиниш муддатига тўхтатиб турилиши мумкин.

Адвокатлик ма қ омини тўхтатиб туриш ҳ а қ идаги қ арор қ абул қ илинган кундан эътиборан адвокат ма қ оми тўхтатилади.

Адлия органи уч кунлик муддат ичида адвокатнинг гуво ҳ номасини олиб қ ўяди, бундан адвокат бедарак йў қ олган деб топилган ҳ ол мустасно ва Адвокатлар палатасининг тегишли ҳ удудий бош қ армасига адвокат ма қ оми тўхтатилганлиги ҳ а қ ида хабар беради. Адвокат ма қ омининг тўхтатиб турилиши адвокатнинг Адвокатлар палатасига аъзолиги тўхтатиб турилишига сабаб бўлади.

Адвокат ма қ омининг тўхтатиб турилиши мазкур адвокатга нисбатан қ онунда назарда тутилган кафолатларнинг амал қ илиши тўхтатилишига олиб келади, ушбу Қ онун 10-моддасининг учинчи – бешинчи қисмларида ҳ амда “Адвокатлик фаолиятининг кафолатлари ва адвокатларнинг ижтимоий ҳ имояси тў ғ рисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қ онунининг 6-моддаси тўртинчи ва бешинчи қисмларида назарда тутилган кафолатлар бундан мустасно.

Адвокат ма қ оми тўхтатиб турилган шахс адвокат ма қ омини тўхтатиб туриш учун асос бўлган ҳ оллар тугатилганидан кейин уч ой ичида адвокатлик фаолиятига киришиши керак. Мазкур талабни бажармаслик лицензиянинг амал қ илиши ушбу Қ онуннинг 16-моддасида белгиланган тартибда тугатилишига сабаб бўлади.

14-модда. Адвокатнинг интизомий жавобгарлиги

Адвокат томонидан адвокатура тў ғ рисидаги қ онунчилик талаблари, Адвокатнинг касб этикаси қ оидалари, адвокатлик сири ва адвокат қ асамёди бузилганлиги унга нисбатан интизомий чоралар қ ўлланилишига сабаб бўлади.

Интизомий иш юритиш малака комиссияларининг ёки Олий малака комиссиясининг қ арори билан қ ўз ғ атилади .

Интизомий иш юритишни кўз ғ атиш учун қ уйидагилар асос бўлади:

адвокатура тў ғ рисидаги қ онунчиликнинг, Адвокатнинг касб этикаси қ оидалари, адвокатлик сирининг ва адвокат қ асамёдининг адвокат томонидан бузилиши Адвокатлар палатасининг ҳ удудий бош қ армаси ёки адлия органи томонидан ани қ ланганлиги;

адвокатнинг но қ онуний хатти- ҳ аракатлари юзасидан жисмоний ёки юридик шахсларнинг мурожаатлари;

суднинг адвокатга нисбатан чи қ арган хусусий ажрими.

Интизомий иш юритишни кўриб чи қ иш натижалари бўйича адвокатга нисбатан қ уйидаги интизомий жазо чоралари қ ўлланилиши мумкин:

ого ҳ лантириш (малака комиссиясининг қ арорига асосан);

лицензиянинг амал қ илишини олти ойгача муддатга тўхтатиб туриш (ушбу Қ онун 15-моддаси иккинчи қ исмининг иккинчи ва учинчи хатбошиларига мувофи қ );

лицензиянинг амал қ илишини тугатиш (ушбу Қ онун 16-моддаси иккинчи қ исмининг иккинчи , бешинчи ва олтинчи хатбошиларига мувофи қ ).

Малака комиссияси томонидан қ арор қ абул қ илингунига қ адар адвокат интизомий иш қ ўз ғ атилишига сабаб бўлган шикоятни берган шахс билан ярашув чораларини кўришга ҳ а қ ли.

Адвокатлик тузилмалари ме ҳ нат интизомини бузганлик учун адвокатга нисбатан ме ҳ нат тў ғ рисидаги қ онунчиликка мувофи қ интизомий жазо чораларини қ ўллашга ҳ а қ ли.

Адвокатга нисбатан интизомий жазо ножўя хатти- ҳ аракат содир этилган кундан эътиборан олти ой ўтганидан кейин, молия-хўжалик фаолиятини тафтиш этиш ёки текшириш натижалари бўйича эса, адвокат томонидан ножўя хатти- ҳ аракат содир этилган кундан эътиборан икки йил ўтганидан кейин қ ўлланилиши мумкин эмас.

15-модда. Лицензиянинг амал қ илишини тўхтатиб туриш

Лицензиянинг амал қ илишини тўхтатиб туриш адвокат жиноий жавобгарликка тортилган та қ дирда у айбланувчи тари қ асида жалб этилган пайтдан бошлаб ва суд ҳ укми қ онуний кучга киргунига қ адар ёхуд реабилитация қ илувчи асосларга биноан уни жиноий жавобгарликдан озод этиш тў ғ рисида қ арор қ абул қ илингунига қ адар адвокатга гуво ҳ нома берган адлия органининг қ арори билан амалга оширилади.

Лицензиянинг амал қ илишини тўхтатиб туриш адвокатга гуво ҳ нома берган адлия органининг ёки Адвокатлар палатасининг мурожаатига кўра маъмурий суднинг қ арори билан қ уйидаги ҳ олларда амалга оширилади:

Адвокатлар палатаси ҳ удудий бош қ армасининг ёки адлия органининг ўз ваколатлари доирасида қ абул қ илинган, шу жумладан адвокатнинг зиммасига ани қ ланган қ оидабузарликларни бартараф этиш мажбуриятини юклайдиган қ арорлари адвокат томонидан бажарилмаганда ёки лозим даражада бажарилмаганда;

адвокат томонидан адвокатура тў ғ рисидаги қ онунчилик талаблари, Адвокатнинг касб этикаси қ оидалари, адвокатлик сири ва адвокат қ асамёди бузилганлиги ани қ ланганда.

Лицензиянинг амал қ илишини тўхтатиб туриш муддати олти ойдан ошиши мумкин эмас, бундан адвокат жиноят ишида иштирок этишга айбланувчи тари қ асида жалб қ илинган ҳ ол мустасно. Лицензиясининг амал қ илиши тўхтатиб турилган шахс лицензиянинг амал қ илишини тўхтатиб туришга олиб келган ҳ олатларни, агар улар бартараф этиб бўлмайдиган хусусиятга эга бўлмаса, кўрсатилган муддатда бартараф этиши шарт.

Адлия органининг лицензиянинг амал қ илишини тўхтатиб туриш тў ғ рисидаги қ арори устидан судга шикоят қ илиниши мумкин.

Лицензиянинг амал қ илишини тўхтатиб туриш адвокат ма қ омининг тўхтатиб турилишига сабаб бўлади.

16-модда. Лицензиянинг амал қ илишини тугатиш

Лицензиянинг амал қ илишини тугатиш адвокатга гуво ҳ нома берган адлия органининг қ арори билан қ уйидаги ҳ олларда амалга оширилади:

адвокат лицензиянинг амал қ илишини тугатиш тў ғ рисидаги ариза билан мурожаат этганда, агар ишонч билдирувчи шахс ( ҳ имоя остидаги шахс) буни талаб қ илса, илгари қ абул қ илинган топшири қ ни бажариб бўлганидан сўнг;

агар лицензия бериш учун қ арор қ абул қ илинганлиги тў ғ рисида билдиришнома юборилган (топширилган) пайтдан эътиборан уч ой ичида талабгор лицензия берганлик учун давлат божи тўланганлигини тасди қ ловчи ҳ ужжатни адлия органига та қ дим этмаган бўлса;

ушбу Қ онун 3-1-моддасининг еттинчи қисмида ва 13-1-моддасининг олтинчи қисмида назарда тутилган талаблар бажарилмаганда;

адвокатнинг муомала лаё қ ати чекланганда ёки у белгиланган тартибда муомалага лаё қ атсиз деб топилганда;

суднинг адвокатни жиноят содир этишда айбдор деб топиш ҳ а қ идаги айблов ҳ укми қ онуний кучга кирганда;

адвокат Ўзбекистон Республикаси фу қ аролигини йў қ отганда;

адвокат вафот этганда ёки суднинг уни вафот этган деб эълон қ илиш ҳ а қ идаги қ арори қ онуний кучга кирганда.

Лицензиянинг амал қ илишини тугатиш маъмурий суд томонидан Олий малака комиссиясининг хулосаси асосида Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигининг мурожаатига кўра қ уйидаги ҳ олларда амалга оширилади:

адвокат касбига доир вазифаларини олти ой мобайнида узрсиз сабабларга кўра бажармаганда;

лицензия сохта ҳ ужжатлардан фойдаланилган ҳ олда олинганлиги факти ани қ ланганда;

лицензия бериш тў ғ рисидаги қ арорнинг ғ айри қ онуний эканлиги ани қ ланганда;

лицензиясининг амал қ илиши тўхтатиб турилган шахс лицензиянинг амал қ илиши тўхтатиб турилишига олиб келган ҳ олатларни суд томонидан белгиланган муддатда бартараф этмаганда;

адвокат томонидан адвокатура тў ғ рисидаги қ онунчилик талаблари, Адвокатнинг касб этикаси қ оидалари, адвокатлик сири ва адвокат қ асамёди мунтазам равишда ёки бир марта қ ўпол равишда бузилганда, адвокатнинг шаъни ва қ адр- қ имматига до ғ туширадиган ҳ амда адвокатуранинг обрўсини туширадиган қ илмиш содир этилганда.

Лицензиянинг амал қ илишини тугатиш қ онунчиликда назарда тутилган бош қ а ҳ олларда ҳ ам маъмурий суд томонидан амалга оширилиши мумкин.

Лицензиянинг амал қ илишини тугатиш лицензиянинг амал қ илишини тугатиш тў ғ рисида қ арор қ абул қ илинган санадан эътиборан амалга оширилади.

Адлия органининг лицензиянинг амал қ илишини тугатиш тў ғ рисидаги қ арори устидан судга шикоят қ илиниши мумкин.

Лицензиянинг амал қ илишини тугатиш адвокат ма қ омининг тугатилишига сабаб бўлади.

Адлия органи уч кунлик муддатда Адвокатлар палатасининг тегишли ҳ удудий бош қ армасини адвокатнинг ма қ оми тугатилганлиги ҳ а қ ида хабардор қ илади, шунингдек тегишли хабарни оммавий ахборот воситаларида эълон қ илади. Адвокат ма қ омининг тугатилиши адвокатнинг Адвокатлар палатасига аъзолиги тугатилишига сабаб бўлади.

Ушбу модда иккинчи қ исмининг бешинчи ва олтинчи хатбошиларида назарда тутилган асосларга кўра лицензиясининг амал қ илиши тугатилган шахс уч йил мобайнида талабгор бўлишга ҳ а қ ли эмас.

17-модда. Адвокатура ва Ўзбекистон

Республикаси Адлия вазирлиги

Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ўз ваколатлари доирасида:

адвокатлик тузилмалари ва Адвокатлар палатасининг фаолиятига кўмаклашади;

адвокатура фаолияти тў ғ рисидаги статистик маълумотларни ўрганади;

адвокатларнинг малакасини оширишга доир тадбирларни амалга оширишга кўмаклашади;

адвокатлар томонидан лицензия талаблари ва шартларига, шунингдек адвокатлик тузилмалари томонидан таъсис ҳ ужжатларига, уставда белгиланган фаолиятига, қ айта рўйхатдан ўтиш ва тугатиш тартибига риоя этилишини назорат қ илади;

ордер шаклини тасди қ лайди.

Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳ амманинг фойдаланиши учун очи қ бўлган Адвокатларнинг йи ғ ма давлат реестрини юритади. Адлия органлари адвокатларнинг тегишли давлат реестрларини юритади. Адвокатларнинг йи ғ ма давлат реестрини ҳ амда адвокатларнинг давлат реестрини юритиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан белгиланади.

Ўзбекистон Республикасининг Президенти И. Каримов

“Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси”, 1997 йил, 2-сон, 48-модда