Астрономия, 11 синф, Мамадазимов М, 2018

Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Астрономия, 11 синф, Мамадазимов М., 2018 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Astronomiya darsliklari. 11-sinflar uchun astronomiya fanidan electron darslik

11-sinflar uchun astronomiya fanidan darsliklarning electron variantini qabul qiling.

Mazkur darsliklar astronomiya fani uchun elektron darslik hisoblanadi. Ushbu o’zbek sinflari uchun mo’ljallangan kitoblar Xalq ta’limi vazirligining axborot ta’lim portalidan olindi.

Astronomiya fanidan elektron darslik yuklab olish

11-sinflar uchun Astronomiya darsligi – yuklab olish

Astronomiya va boshqa barcha fanlardan electron darsliklar to’plami

Barcha sinflar uchun maktab darsliklarini yuklab olishni istasangiz ushbu sahifaga o’ting: Barcha fanlardan maktab darsliklari 1-11-sinf

Получите электронную версию учебников по астрономии для 11 класса.

Эти учебники представляют собой электронные учебники по астрономии. Учебники, предназначенные для этих узбекских классов, были взяты с информационно-образовательного портала Министерства народного образования.

Скачать электронный учебник по астрономии

Учебник астрономии для 11 класса — скачать

Сборник электронных учебников по астрономии и всем остальным предметам

Если вы хотите скачать школьные учебники для всех классов, перейдите на эту страницу: Школьные учебники по всем предметам 1-11 класс

Sizni ushbu maqolalar ham qiziqtirishi mumkin:

1. Geometriya darsliklari. Geometriya fanidan electron darsliklar 7-11-sinf
2. Nemis tili darsliklari. Nemis tili fanidan 1-11-sinflar uchun elektron darsliklar
3. Musiqa darsliklari. Musiqa fanidan 1-7-sinflar uchun elektron darsliklar
4. Matematika darsliklari. Matematika fanidan 1-11-sinflar uchun elektron darsliklar
5. Boshlang’ich sinf darsliklari. Boshlang’ich sinflar uchun elektron darsliklar to’plami
6. Barcha fanlardan maktab darsliklari 1-11-sinf
7. 1-sinf darsliklari
8. 2-sinf darsliklari
9. 8-sinf darsliklari
10. 9-sinf darsliklari

Астрономия, 11 синф, Мамадазимов М., 2018

Учебник по астрономии для 11 класса на таджикском языке.

Китоби дарсии мазкур бино ба дархосту ниёзҳои таълимй барои синфҳои 11-уми таълими ҳамагонй ва ҳамчунин барои мактабҳои тахассусии астрономй, ки дар назди ФУ Ҷумҳурии Ӯзбекистон кушода шудаанд, пешбинй шудааст ва аз ду кием иборат мебошад.
Дар ин китоб мавзӯъҳо бо таваҷҷӯҳ ба дараҷаи мураккабй бо як ситорача (*) ё ду ситорача (**) нишон дода мешаванд. Ҳарчанд маводи дарсии як ситорачадор (*) барои мактабҳои маъмулй ва тахассусй пешбинй шудаанд, ҳангоми тадриси донишомӯзон дар мактабҳои маъмулй, бо додани маълумоти умумй кифоят мекунанд. Бо ин ҳол, тақозо мешавад, ки дар мактабҳои тахассусй мазмуну муҳтавои онҳо ба воситаи аб-зори математики ба таври васеъ омӯзонида шавад. Мавзӯъҳое, ки дар китоб бо ду ситорача (**) ишора шудаанд, марбут ба мактабҳои тахассусй буда, дар онҳо ба хотири расидан ба ҳадафи ниҳой матолиби астрономй ба таври дақиқ ва амиқ тавзеҳ дода мешавад. Илова ба ин, «Элементҳои кайҳоннавардй»-и дар китоби дарей зикршуда низ махсус ба мактабҳои тахассусй мебошанд ва мақсади омӯзиши онҳо аз шиносондани донишомӯзон бо мафҳумҳои элементарии соҳаи аэронавтика иборат аст.

Қадри зоҳирии ситораҳо.
Ситораҳо дар кайҳон ҷисмҳои аз ҳама бештар паҳншуда ба ҳисоб мера-ванд. Аз ҳамин сабаб, омӯзиши табиати физикии онҳо аз масъалаҳои муҳимтарини астрономия ҳисобида мешавад. Барои фарқ кардани равшании зоҳирии ситораҳо (дараҷаи дурахшонии онҳо) дар астрономия мафҳуми цадри ситораеӣ қабул шудааст. Дурахшонии зоҳирии ҷисмҳои осмонӣ фақат натиҷаи афканишоти то ба Замин расида буда, он қисми ночизи афканиши умумии ҷисмро ташкил мекунад.

Чуноне маълум аст, шиддатнокии афканиши зоҳирии ҷисмҳои мунир аз рӯйи дараҷаи раегианоии ба воситаи гуногун ҳосилшуда (чашм, фотолавҳа, фотоэлемент ва дигар) аниқ карда мешавад. Дар астрономия дурахшонии зоҳирии ҷисмҳои мунир чун дар физика на бо воҳидҳои равшаноӣ (луксҳо), балки бо воҳиди нисбие, ки қадри ситоравӣ ном дорад, чен мешавад ва бо ҳарфи лотинии m ифода карда мешавад.

МУНДАРИҶА.
МУҚАДДИМА.
МАВЗӮИ 1. §1. Астрономия чиро меомӯзад? Таърнхи инкишоф ва алоқаи он бо фанҳои дигар.
ҚИСМИ I.
БОБИ I. АСОСҲОИ АСТРОНОМИЯМ АМАЛӢ.
МАВЗӮИ 2. §2. Ҳаракати шабонарӯзии ҷисмҳои мунир. Бурҷи ситораҳо.
§3. Далелҳои дар атрофи меҳвари худ давр задани Замин **. Раққосаки Фуко.
§4. Кураи осмон, нуқтаҳо, давраҳо ва хатҳои асосии кураи осмон.
§5. Ҳаракати зоҳирии солонаи Офтоб. Эклиптика.
МАВЗӮИ 3. §6. Координатаҳои осмон.
§7. Харитаи ситораҳо.
§8. Қадри зоҳирии ситораҳо **.
МАВЗӮИ 4. §9. Баландии қутби олам ва муносибати байни арзи географии маҳал.
§10. Дар арзҳои гуногун даврзании зоҳирии шабонарӯзии кураи осмон.
§11. Кулминатсияи (қиёми) ҷирмҳои мунир ва баландии кулминатсия.
§12. Дар асоси мушохидаҳои астрономй аниқ кар дани арзи тахминии маҳал **.
МАВЗӮИ 5. §13. Асосҳои чен кардани вақт *.
§14. Тақвимҳо.
МАВЗӮИ 6. §15. Ҳаракат, фаза ва даврҳои Моҳ.
§16. Тақвимҳои ҳиҷрии қамарй ва шамсии мусулмонҳо *.
§17. Гирифти Офтоб ва Моҳ.
БОБИ II. СОХТИ СИСТЕМАМ ОФТОБ ВА ҲАРАКАТИ ҶИСМҲОИ ОСМОНӢ.
МАВЗӮИ 7. §18. Сохти Системаи офтобӣ.
§19. Андоза ва таркиби манзумаи офтобӣ.
§20. Конфигуратсияи сайёраҳо ва шарти намудории онҳо *.
§21. Даврҳои гардиши сайёраҳо дар атрофи Офтоб *.
МАВЗӮИ 8. §22. Параллаксы шабонарӯзӣ ва шабонарӯзӣ-уфуқӣ. Муайян кардани масофа то ҷисмҳои Системаи офтобй.
§23. Муайян кардани радиуси ҷисмҳои Системаи офтобй **.
МАВЗӮИ 9. §24. Воҳидҳои ченаки дарозй дар астрономия.
§25. Қонунҳои Кеплер.
§26. Ҳисобкунии массаи ҷисмҳои осмон *.
МАВЗӮИ 10. §27. Масъалаи ду ҷисм. Суръатҳои кайҳонӣ.
БОБИ III. АСТРОФИЗИКА ВА МЕТОДҲОИ ТАДҚИҚОТИИ ОН.
МАВЗӮИ 11. §28. Омӯзиши осмон дар нурҳои мавҷи электромагнита – асоси астрономияи фарохмавҷ.
§29. Телескопҳои оптикӣ.
§30. Бузургиҳои асосии тавсифии телескопҳо **.
§31. Мафҳум дар бораи радиотелескопҳо.
§32. «Телескопи асосй»-и расадхонаи Улуғбек.
МАВЗӮИ 12. §33. Қонунҳои афканишот ва омӯзиши табиати физикии
ҷисмҳои осмон бо усулҳои спектралй.
БОБИ IV. ТАБИАТИ ФИЗИКИИ ҶИСМҲОИ СИСТЕМАИ ОФТОБЙ.
МАВЗӮИ 13. §34. Офтоб – ситораи наздиктарин. Маълумоти умумй дар бораи Офтоб.
§35. Фотосфераи Офтоб ва сохторҳои он. Доғҳои Офтоб.
МАВЗӮИ 14. §36. Хромосфераи Офтоб ва тоҷи он.
§37. Манбаи энергияи Офтоб *.
§38. Фаъолии Офтоб ва таъсири вай ба Замин *.
МАВЗӮИ 15. §39. Сайёраҳои мушобеҳи Замин. Меркурий (Уторид) ва Венера (Зуҳра).
§40. Замин ва радифи маснӯи он Моҳ. Марс (Миррих).
МАВЗӮИ 16. §41. Сайёраҳои азимҷусса, радиф ва ҳалқаҳои онҳо.
МАВЗӮИ 17. §42. Астероидҳо ва сайёраҳои хурд.
МАВЗӮИ 18. §43. Кометаҳо («ситораҳои думдор»).
§44. Метеорҳо («ситораҳои паррон») ва метеоритҳо.
МАВЗӮИ 19. §45. Назарияҳои муосир оид ба пайдоиши Системаи офтобй.
БОБИ V. СИТОРАҲО.
МАВЗӮИ 20. §46. Параллакси солона ва аник кардани масофа то ситорахо.
§47. Аник кардани андоза ва параметрҳои ситораҳо *.
§48. Ранг ва ҳарорати ситораҳо.
МАВЗӮИ 21. §49. Қадри мутлаки ситораҳо ва алокамандии он бо равшании онҳо *.
§50. Спектр ва синфҳои спектрии ситораҳо.
§51. Диаграммаи спектрй-равшанй.
МАВЗӮИ 22. §52. Қӯшаситораҳои физикй ва навъҳои он.
§53. Ҳисобкунии массаи ситораҳо **.
МАВЗӮИ 23. §54. Ситораҳои тағйирёбандаи физикй: сефеидхо, ситораҳои нав ва навтарин.
МАВЗӮИ 24. §55. Таҳаввулоти ситораҳо. Ситораҳои нейтронй ва «фурӯбурдҳои сиёҳ» *.
БОБИ VI. СОХТ ВА ТАҲАВВУЛОТИ КАЙҲОН.
МАВЗӮИ 25. §56. Сохт, таркиб ва даврзании галактикаамон.
§57. Маҷмӯи ситораҳои манзума ва мансура **.
МАВЗӮИ 26. §58. Туманоти диффузй ва чангй.
МАВЗӮИ 27. §59. Галактикаҳои беруна. Синф ва спектрхои галактикаамон.
§60. Радиогалактикаҳо ва квазарҳо *.
МАВЗӮИ 28. §61. Васеъшавии Кайҳон. Қонуни Ҳаббл *.
МАВЗӮИ 29. §62. Таксимшавии Галактикаҳо дар Кайҳон **.
ҚИСМИ II ЭЛЕМЕНТҲОИ КАЙҲОННАВАРДЙ **.
МАВЗӮИ 29. §63. Предмета кайҳоннавардӣ ва алоқаи он бо фанҳои дигар.
МАВЗӮИ 31. §64. Қонунҳои ҳаракати ракета. Қувваи кашиши ракета.
МАВЗӮИ 32. §65. Сохтори ракета ва тавсифномаи конструктивны он.
§66. Қувваҳои таъсиркунанда ба аппаратҳои кайҳонӣ ҳангоми парвоз.
МАВЗӮИ 33. §67. Мадорҳои ҷисми дар маркази майдони ҷозиба ҳаракаткунанда.
МАВЗӮИ 34. §68. Ҳисобкунии тахминии доираи таъсир ва траекторияи аппаратҳои кайҳонӣ.
МАВЗӮИ 35. §69. Элементҳои мадори радифҳои маснӯи Замин.
§70. Эволютсияи мадори ҳамроҳ дар атмосфераи Замин.
МАВЗӮИ 36. §71. Манёврҳои мадорӣ. Тоб додани ҳамвории мадори радифи маснӯъ.
§72. Аз мадор фаровардани радифи маснуъ.
МАВЗӮИ 37. §73. Ба Моҳ парронидани аппаратҳои кайҳонӣ.
МАВЗӮИ 38. §74. Траекторияҳои парвоз ба сайёраҳо. Ҳаракат дар дохили кураи таъсири Замин.
МАВЗӮИ 39. §75. Парвозҳо аз рӯйи мадорҳои гомон.
МАВЗӮИ 40. §76. Ҳаракати аппаратҳои кайҳонӣ дар доираи таъсири сайёраи нишонгирифта.
Иловаҳо.

Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Астрономия, 11 синф, Мамадазимов М., 2018 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России. Купить эту книгу

Astronomiya, 11 sinf, Mamadazimov M., 2018

Учебник по астрономии для 11 класса на узбекском языке.

Mazkur darslik, unga qo‘yilgan talablarga ko‘ra, o‘rta ta’lim muassasalarining 11-sinfi, o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari va 0‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Astronomiya instituti qoshida ochilayotgan astronomiyadan ixtisoslashtirilgan maktab uchun mo‘ljallangan bo‘lib, ikki qismdan iborat.
Darslikda o‘quv materiallarining qiyinlik darajasiga ko‘ra, ayrim mavzular bir (*) yoki ikki (**) yulduzcha bilan berilgan bo‘lib, bunda bir (*) yulduzchali o‘quv materiali oddiy va ixtisoslashtirilgan maktablar uchun mo‘ljallangan bo‘lsada, biroq oddiy maktab o‘quvchilariga uning mazmuni yuzasidan tushunchalar berish bilan cheklanib, ixtisoslashgan maktabda uning matematik apparatlar yordamida yoritilgan mazmunini o‘zlashtirish talab etiladi, o‘quv materiallari ikki yulduzcha (**) bilan berilgan paragraflar esa faqat ixtisoslashtirilgan maktab o‘quvchilari uchun mo‘ljallangan bo‘lib, ularda astronomiyaning chuqurlashtirilgan va kengaytirilgan mazmuni yoritilgan. Shuningdek, darslikdan o‘rin olgan «Kosmonavtika elementlari» ham ixtisoslashgan maktablar uchun mo‘ljallangan bo‘lib, unda o‘quvchilarga aeronavtikaga oid boshlang‘ich tushunchalar beriladi.

Osmon sferasi, uning asosiy nuqta, aylana va chiziqlari.
Osmon yoritgichlarining ko‘rinma vaziyatlari va harakatlarini o‘rganish uchun kuzatish paytida ulaming o‘rinlarini aniqlash zarur bo‘ladi. Buning uchun yoritgichlaming osmoudagi vaziyatlarini ma’lum yo‘nalishlarga nisbatau o‘rganish yetarli bo‘lib, ko‘p hollarda ulargacha bo‘lgan masofalami aniqlashga ehtiyoj sezil-maydi. Yoritgichlaming ko‘rimna vaziyatlari va harakatlarini o‘rganishdan oldin, osmonning asosiy nuqta, chiziq va aylanala-ri bilan tauishishga to‘g‘ri keladi. Osmon sferasi deb, radiusi ixtiyoriy qilib olingan va markazi kuzatuvchining ko‘zida yotgan shunday sferaga aytiladiki, bu sferada ma’lum vaqtda yulduzlar osmonda qanday ko‘rinsa, shundayligicha proyeksiyalaugau bo‘ladi.

Osmon sferasiuing markazida turgan kuzatuvchidan o‘tkazilgan vertikal chiziqning osmon sferasi bilan kesishgan ikki nuqtasidan biri (kuzatuvchiniug bosh tomoni yo‘ualishidagisi) zenit (Z), unga diametral qaramaqarshi yotgau ikkinchisi esa nadir (Z’) deb yuritiladi (4-rasm).

MUNDARIJA.
KIRISH.
1-MAVZU. l-§. Astronomiya nirnani o‘rganadi? Uning rivojlanish tarixi va boshqa fanlar bilan aloqasi.
I QISM.
I BOB. AMALIY ASTRONOMIYA ASOSLARI.
2-MAVZU. 2-§. Yoritgichlaming sutkalik ko‘rinma harakatlari. Yulduz turkumlari.
3-§. Yeming o‘z o‘qi atrofida aylanishiga dalillar*. Fuko mayatnigi.
4-§. Osmon sferasi, uiiing asosiy nuqta, aylana va chiziqlari.
5-§. Quyoshning yillik ko‘rmma liarakati. Ekliptika.
3-MAVZU. 6-§. Osmon koordinatalari.
7-§. Yulduzlaming xaritalari.
8-§. Yulduzlaming ko‘rinma yulduz kattaliklari *.
4-MAVZU. 9-§. Olam qutbining balandligi va joyning geografik kenglamasi orasidagi bog‘lanish.
10-§. Turli geografik kenglamalarda osmon sferasining sutkalik ko‘rinma aylanishlari.
11-§. Yoritgichlarning kulminatsiyasi va kulminatsiya balandliklari.
12-§. Astronomik kuzatishlar asosida joyning geografik kenglamasini taxminiy aniqlash **.
5-MAVZU. 13-§. Vaqtni o‘lchasli asoslari *.
14-§. Kalendarlar.
6-MAVZU. 15-§. Oyning liarakati. fazalari va davrlari.
16-§. Musulmonlaming oy va qnyosh hijriy kalendarlari *.
17-§. Quyosli va Oy tutilishlari.
II BOB. QUYOSH SISTEMASINING TUZILISHI VA OSMON JISMLARIMNG HARAKATI.
7-MAVZU. 18-§. Qnyosh sistemasining tuzilishi.
19-§. Quyosli sistemasining masshtabi va a’zolari.
20-§. Planetalaming konfiguratsiyalari va ko‘rinish shartlari *.
21-§. Planetalaming Quyosh atrofida aylanish davrlari *.
8-MAVZU. 22-§. Sutkalik va sutkalik-gorizontal parallaks.
Quyosh sistemasi jismlarigacha bo‘lgan masofalami aniqlash.
23-§. Quyosh sistemasi jismlarining radmslarini aniqlash **.
9-MAVZU. 24-§. Astronomiyada uzunlik o‘lchov birliklari.
25-§. Kepler qonunlari.
26-§. Osmon jismlarining massalarini hisoblash *.
10-MAVZU. 27-§. Ikki jism masalasi. Kosmik tezliklar.
III BOB. ASTROFIZIKA VA UNING TADQIQOT METODLARI.
11-MAVZU. 28-§. Osmoimi elektromagiiit toiqinli nurlarda o‘rganish – keng to‘lqinli astronomiyaning asosi.
29-§. Optik teleskoplar.
30-§. Teleskoplaming asosiy xarakteristik kattaliklari **.
31-§. Radioteleskoplar haqida tushuncha.
32-§. Ulug‘bek rasadxonasining «bosh teleskopi».
12-MAVZU. 33-§. Nurlanish qonunlari va osmon jismlarining fizik tabiatlarini spektral metodlar yordamida o‘rganish.
IV BOB. QUYOSH SISTEMASI JISMLARINING FIZIK TABIATI.
13-MAVZU. 34-§. Quyosh eng yaqin yulduz. Quyosh haqida umumiy maiumot.
35-§. Quyosh fotosferasi va uning tuzilmalari. Quyosh dog‘lari.
14-MAVZU. 36-§. Qnyosh xromosferasi va toji.
37-§. Quyosh energiyasining manbayi *.
38-§. Quyosh aktivligi va uning Yerga ta’siri *.
15-MAVZU. 39-§. Yer rusumidagi planetalar. Merkuriy va Venera.
40-§. Yer va uning tabiiy yo‘ldoshi Oy. Mars.
16-MAVZU. 41-§. Gigaiit plaiietalar, ulaming yo‘ldoshlari va halqalari.
17-MAVZU. 42-§. Asteroidlar va mitti planetalar.
18-MAVZU. 43-§. Kometalar («dumli yulduzlar»).
44-§. Meteorlar («uchar yulduzlar») va meteoritlar.
19-MAVZU. 45-§. Qnyosh sistemasining kelib chiqishi haqida hozirgi zamon qarashlari.
V BOB. YULDUZLAR.
20-MAVZU. 46-§. Yillik parallaks, yulduzlaming masofalarini aniqlash.
47-§. Yulduzlaming o‘lchamlari va fizik parametrlarini aniqlash*.
48-§. Yulduzlaming rangi va temperaturasi.
21-MAVZU. 49-§. Yulduzning absolut kattaligi va uning yorqinligi bilan bog‘liqligi *.
50-§. Yulduzlarning spektri va spektral sinflari.
51-§. Spektr-yorqinlik diagrammasi.
22-MAVZU. 52-§. Fizik qo‘shaloq yulduzlar va ulaming turlari.
53-§. Yulduzlaming massalarini hisoblash **.
23-MAVZU. 54-§. Fizik o‘zgaruvchan yulduzlar: sefeidlar, yangi va o‘tayangi yulduzlar.
24-MAVZU. 55-§. Yulduzlar evolutsiyasi. Neytron yulduzlar va «qora o‘ralar» *.
VI BOB. KOINOTNING TUZILISHI VA EVOLUTSIYASI.
25-MAVZU. 56-§. Galaktikamizning tuzilishi, tarkibi va aylanishi.
57-§. Yulduzlarning sharsimon va sochma to‘dalari **.
26-MAVZU. 58-§. Diffuz va chang tumanliklar.
27-MAVZU. 59-§. Tashqi galaktikalar. Galaktikalaming sinflari va spektrlari.
60-§. Radiogalaktikalar va kvazarlar *.
28-MAVZU. 61-§. Koinotning kengayishi. Xabbl qommi *.
29-MAVZU. 62-§. Galaktikalarning Koinotda taqsimlanishi **.
II QISM KOSMONAVTIKA ELEMENTLARI.
30-MAVZU. 63-§. Kosmonavtika predmeti va uning boshqa fanlar bilan aloqasi.
31-MAVZU. 64-§. Raketa harakati qonunlari. Raketaning tortish kuchi.
32-MAVZU. 65-§. Raketaning strukturasi va konstraktiv xarakteristikasi.
66-§. Uchish paytida kosmik apparatga ta’sir etuvchi kuchlar.
33-MAVZU. 67-§. Tortishishning markaziy maydonida harakatlanayotgan jismning orbitalari.
34-MAVZU. 68-§. Ta’sir sferasi va kosmik apparat trayektoriyalarini taxminiy hisoblash.
35-MAVZU. 69-§. Yer sun’iy yo‘ldoshlarining orbita elementlari.
70-§. Yer atmosferasida yo‘ldosh orbitasining evolutsiyasi.
36-MAVZU. 71-§. Orbital manyovrlar. Sun’iy yoidosh orbita tekisligini o‘zgartirish.
72-§. Sun’iy yoidoslmi orbitadan tushirish.
37-MAVZU. 73-§. Kosmik apparatlami Oyga uchirish.
38-MAVZU. 74-§. Planetalarga uchish trayektoriyalari. Yerning ta’sir sferasi ichidagi harakat.
39-MAVZU. 75-§. Gomon orbitalari bo‘ylab uchishlar.
40-MAVZU. 76-§. Kosmik apparatning mo‘ljallangan planeta ta’sir sferasidagi harakati.
Ilovalar.

Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Astronomiya, 11 sinf, Mamadazimov M., 2018 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России. Купить эту книгу