Антарктида тўғрисида кўпчилик билмаган қизиқарли фактлар
1820 йил январ ойида Таддей Беллингшаузен ва Михаил Лазарев бошчилигидаги рус экспедицияси Антарктидани кашф этди, унинг мавжудлиги ҳақида илгари ҳам тахмин қилинган эди. Бугун биз сиз учун энг чекка жанубий қитъа — ер юзидаги энг баланд, энг қуруқ, шамолли, аҳолиси кам ва энг совуқ жой ҳақидаги қизиқарли ҳамда кам маълум бўлган фактларни тўпладик.
Бир пайтлар Антарктидада ақл тишлари ва ортиғи олиб ташланмаганлар учун ишлаш имконсиз эди. Антарктида стантсияларида жарроҳлик операциялари ўтказилмаганлиги сабабли, бу ерда ишлаш учун аввал ушбу танаси қисмларидан, ҳатто улар бутунлай соғлом бўлса ҳам воз кечиш керак эди.
Антарктида ер юзидаги энг қуруқ жой. Тўғрироғи, бу ерда жойлашган қуруқ Мак-Мердо водийлари, уларнинг айрим ҳудудлари икки миллион йилдан бери ёмғир ёки қорни кўрмаган.
Кўпгина мамлакатлар сингари Антарктида ҳам Интернетда ўз доменига эга -.ақ
53 миллион йил олдин Антарктида шу қадар илиқ эдики, унинг қирғоғида палма дарахтлари ўсиб чиқарди ва ҳаво ҳарорати Цельсий бўйича 20 даражадан юқори эди.
1960 йилдан 1972 йилгача Антарктидадаги биринчи атом электр стантсияси АҚШга тегишли бўлган энг йирик аҳоли пункти ва тадқиқот маркази бўлган Мак-Мердо стантсиясида ишлади.
2013 йил декабр ойида “Металлиcа” Антарктидада контсерт берди ва шу тариқа дунёдаги барча қитъаларда чиқиш қилган биринчи гуруҳ бўлди. Маҳаллий фаунани безовта қилмаслик учун концерт махсус ҳимоя гумбаз остида ўтказилди ва томошабинлар қулоқчинлар орқали мусиқа тинглашди.
Антарктиданинг ўзига хос ўт ўчириш пункти мавжуд. Бу Мак-Мердо стантсиясига тегишли бўлиб, у ерда энг ҳақиқий ўт ўчирувчилар ишлайди.
Экстремал шароитга қарамай, Антарктидада замбуруғларнинг 1150 тури топилган. Улар жуда паст ҳароратларга, узоқ вақт музлаш ва эришга мукаммал мослашади.
Антарктидада оқ айиқлар йўқ. Уларни кўриш учун сиз Шимолий қутбга ёки, масалан, Канадага боришингиз керак бўлади.
Антарктидада бар бор — сайёрамизнинг энг жанубидаги бар. Ва у Украинага тегишли бўлган «Академик Вернадский» стантсиясида жойлашган.
Ер юзида қайд этилган энг совуқ ҳарорат — минус 89,2 даража Цельсий — Антарктидада Россиянинг Восток стантсиясида 1983 йил 21 июлда қайд этилган.
Антарктида — дунёдаги бешинчи йирик материк. Унинг ҳудуди 14 миллион кв.кмни ташкил қилади.Антарктиданинг 99%и муз билан қопланган.
Антарктидадаги ўртача муз қалинлиги 1,6 км. Антарктида ер юзидаги барча чучук сувларнинг тахминан 70 фоизини ўз ичига олади.
Трансантарктика тоғлари бутун қитъани босиб ўтиб, уни ғарбий ва шарқий қисмларга ажратади. Ушбу тоғ тизмаси дунёдаги энг узун тоғ тизмаларидан бири — унинг узунлиги 3500 км.
Антарктида қитъасининг мавжудлиги 1820 йилда кашф этилган пайтгача номаълум эди. Унгача бу шунчаки ороллар гуруҳи деб тахмин қилинган эди.
1911 йил 14-декабрда норвег тадқиқотчиси Роалд Амундсен Жанубий қутбга етиб борган ва ўз миллати байроғини ўша ерда кўтарган биринчи одам бўлди.
1959-йил 1 декабрда ўтказилган махфий музокаралар натижасида Антарктика минтақасини демилитаризация қилиш ва ундан фақат тинч мақсадларда фойдаланишни назарда тутган 12 мамлакат Антарктика шартномасини имзоладилар. Бугунги кунда 50 дан ортиқ давлатлар Шартноманинг иштирокчиларидир.
1978 йил 7-январда аргентиналик Эмилио Маркос Палма дунёга келди – у Антарктидада туғилган тарихдаги биринчи шахс. Ушбу воқеа Антарктика ҳудудининг бир қисмига бўлган ҳуқуқларни талаб қилиш учун ҳомиладор аёлни Эсперанза стантсиясига махсус юборган Аргентина ҳукумати томонидан режалаштирилган ҳаракат деб ишонилади.
Кизикарли маълумотлар
Антарктида тўғрисида кўпчилик билмаган қизиқарли фактлар