Амидова А, Бобоева Ш. ва диг. Математика. Синфи 4

12 2. Har bir son o`z-o`ziga ko`paytmasining 2 martasiga 2 qo`shilgani bilan ikki yondagi qo`shni sonning o`z- o`ziga ko`paytmasi yig`indisiga teng bo`ladi. Berilgan son 6 bo`lsin, yonidagi sonlar 5 va 7. 6 · 6 · = 74, 5 · · 7 = 74. Demak, 6 · 6 · = 5 · 5+7 · Har qanday sonning o`z-o`ziga ko`paytmasi unga qo`shni bo`lgan sonlar ko`paytmasiga bir qo`shilganiga teng: Masalan, 5 · 5 = 4 · 6+1 yoki 8 · 8= 7 · Sonlar sanog`i toq bo`lsin: sanog`i 7 ta. Buni ko`rinishda yoza­miz. Тushunish osonki, 7·(7+1):2=28.

Matematika 4 sinf kitobi skachat

Matematika | Просмотров: 13879 | Загрузок: 0 | Добавил: Freestyle | Дата: 2015-05-13 | Комментарии (1)

Muallif : Isxoqov I.Sh

Tematik yo’nalishi : Matematika, masalalar to’plami

Tarixi: Toshkent , «O’qituvchi» nashriyoti, 1975 yil.

Orbita.Uz taqdim etayotgan elektron nusxa: .pdf formatida, sifatli skanerlangan.

Grafikasi: O’zbek tili kirill alifbosida

Matematika | Просмотров: 7112 | Загрузок: 0 | Добавил: Freestyle | Дата: 2015-05-13 | Комментарии (2)

Kitobcha matematik analiz bilan dastlabki tanishuv uchun mo’ljallangan. U matematik analizning o’rta maktabda o’rganiladigan barcha bo’limlarini o’z ichiga oladi. Kitobchada ko’phadlar, trigonometrik funktsiyalar, logarifmik va ko’rsatkichli funktsiyalarning hosilalari qaraladi. Unda Integral ham Differentsiallashga teskari amal sifatida, ham grafikning yuzi sifatida, ham chekli yig’indining limiti sifatida ta’riflanadi. Kitobchaning oxirida har bir bo’limga doir mashqlar berilgan. Kitobchada asosiy e’tibor bayon qilishning qat’iyligiga emas, balki, hisoblash texnikasiga qaratilgan. Kitobcha o’rta maktablarning yuqori sinflari hamda akademik litsey va kasb hunar kollejlari talabalari uchun mo’ljallangan

Matematika | Просмотров: 3409 | Загрузок: 0 | Добавил: Freestyle | Дата: 2015-05-13 | Комментарии (1)

Mazkur kitob o’tgan asrning 70-90 yillarida oily o’quv yurtlariga kirish imtihonlari uchun matematikadan yozma va og’zaki misol va masalalar to’plamidan iborat qo’llanma sifatida chop etilgan. Katta avlod vakillari bu kitobning ahamiyati va qadrini juda yaxshi bilishadi. Nisbatan nashr eskirgan bo’lsa-da, ammo uning ahamiyati va dolzarbligi hech qachon yo’qolmagan. Aksincha fanda o’ziga xos mavqe’ga ega bo’lgan mumtoz qo’llanma darajasida bugungi kunda ham o’z qadriga ega hisoblanadi. Kitobda Matematikaning barcha yo’nalishlari – arifmetika, algebra, trigonometriya, progressiyalar, birlashmalar nazariyasi, Nyuton binomi, algebraik tenglama va tengsizliklar, logarifmlar, matematik analiz, planimetriya, streometriya bo’limlari bo’yicha, har bir bo’lim uchun A va B guruhlarga bo’lingan holda 100-150 dan misol yoki masalalar keltirilgan. Kitobda jami bo’lib matematikaning turli yo’nalishlari bo’yicha 3000 ga yaqin turli qiyinlik darajasiga ega misol va masalalr mavjud. Mazkur kitob matematika yo’nalishida imtihonlar topshiruvchi abiturientlarga uzoq yillar benazir va beqiyos manba bo’lib ximat qilgan, hozirgi kunda ham kollej va maktab o’quvchilariga mazkur kitobdagi masala va misollarni yechish orqali o’z bilimlarini mustaxkamlash, zehnlarini sayqallashlarini tavsiya etamiz.

Matematika | Просмотров: 10516 | Загрузок: 0 | Добавил: Freestyle | Дата: 2015-05-13 | Комментарии (0)

Elementar matematika bo’yicha masalalar va misollar jamlangan mumtoz qo’llanma. Bu kitob haqida ham katta avlod vakillari yaxshi bilishadi. Kitob ikkita katta qismlarga – Arifmetika va Algebra hamda Geometriya va Trigonometriya qismlariga bo’lingan. Har bir qism o’zining tarkibiy mavzulari va yo’nalishlari bo’yicha alohida ko’rib chiqilgan. Kitobning eng muhim xususiyati shundaji, qaraqalayotgan yo’nalishga doir misollar yoki masalalarning yechish usullari ham bo’limning o’zida (kitob oxirida emas) aniq va mufassal, bosqichma bosqich yo’nalishda bayon qilingan. Bu jihat, ya’ni uning mustaqil shug’ullanish uchun ham mukammal va oson usulda tartiblanganligi, foydalanuvchiga juda katta qulaylik va imkoniyatlar ochib beradi. Kitob maktab va kollejlar o’quvchilarim shuningdek, oily o’quv yurtiga kirish imtihonlariga tayyorlanayotgan abiuturientlar uchun muhim manba, zehn va aql sayqallash vositasi bo’lib xizmat qilishi mumkin.

Matematika | Просмотров: 6115 | Загрузок: 0 | Добавил: Freestyle | Дата: 2015-05-13 | Комментарии (2)

Muallif: N Ribkin.

O’zbek tiliga www.Orbita.Uz sayti tarjimasi

Tematik yo’nalishi: geometriya, masalalar to’plami

Tarixi : O’qituvchi nashriyoti 1974 yil.

Orbita.Uz taqdim etayotgan elektron nusxa: .Djvu va .pdf formatlaridagi variantlarda, kompyuterda terilgan.

Grafikasi: O’zbek tili kirill alifbosida.

Matematika | Просмотров: 3987 | Загрузок: 0 | Добавил: Freestyle | Дата: 2015-05-13 | Комментарии (0)

Ҳамидова А., Бобоева Ш. ва диг. Математика. Синфи 4

Ҳамидова А., Бобоева Ш., Назаров Д., Ҷонмирзоев Э.
Китоби дарсӣ барои синфи 4-ум. — Душанбе: Офсет, 2012. — 244 с.

Такрори маводи синфи 3.
Хондан ва навиштани ададҳо дар доираи 100000.
Ҷамъ ва тарҳ дар доираи 100000.
Зарб ва тақсими ғайриҷадвалӣ.
Ифода кардани бузургиҳо.
Баробарӣ ва нобаробарӣ.
Ифодаҳои ҳарфӣ.
Тартиби иҷрои амалҳо дар ифодаҳои қавсдор ва беқавс.
Нумератсияи ададҳо дар доираи миллион.
Хондан ва навиштани адади 1000000.
Воҳидҳо, разряди ҳазориҳо ва синфи ҳазориҳо.
Разряди миллионҳо.
Ҷадвали разрядҳо ва синфҳо.
Бузургиҳо.
Воҳидҳо ва ҷадвали ченакҳои дарозӣ.
Воҳидҳо ва ҷадвали ченакҳои вазн.
Килограмм ва тонна.
Сентнер.
Воҳидҳо ва ҷадвали ченакҳои вақт.
Суръат, вақт ва масофа.
Ҷамъи бузургиҳо.
Тарҳи бузургиҳо.
Ифодаҳои алгебравӣ.
Рақамҳои римӣ.
Ифодаҳои ҳарфии дутағйирёбандадор.
Ҷамъ ва тарҳ дар доираи миллион.
Ҷамъ ва тарҳи шифоҳӣ дар доираи 1000000.
Ҷамъ дар доираи 1000000.
Тарҳ дар доираи 1000000.
Санҷиши ҷамъ ва тарҳ.
Қонунҳои гуруҳбандӣ ва ҷойивазкунӣ.
Муодилаҳои дуамала.
Ёфтани ҷамъшавандаи номаълум.
Ёфтани тарҳшавандаи номаълум.
Ёфтани тарҳкунандаи номаълум.
Ёфтани ҳамзарби номаълум.
Ёфтани тақсимшаванда ва тақсимкунандаи номаълум.
Каср. Хондан ва навиштани каср.
Диаграммаи росткунҷашакл ва доиравӣ.
Периметри росткунҷа ва квадрат.
Периметри секунҷа.
Зарб ва тақсими ададҳои бисёррақама.
Зарби адад ба сумма.
Тақсими адад ба ҳосили зарб.
Зарб ва тақсим ба 10, 100, 1000.
Зарби адади яклухт ба адади якрақама.
Зарби ададҳои бисёррақама ба адади якрақама.
Тақсими адади бисёррақама ба адади якрақама.
Зарби адад ба ададҳои бо сифр тамомшаванда.
Тақсими ададҳои бо сифр тамомшаванда.
Тағйирёбии сумма ва фарқ.
Тағйирёбии ҳосили зарб ва тақсим.
Зарб ба ададҳои дурақама ва серақама.
Тақсим ба ададҳои дурақама ва серақама.
Масоҳат.
Масоҳат. Воҳидҳои масоҳат.
Ҷадвали масоҳат.
Масоҳати росткунҷа.
Масоҳати квадрат.
Масоҳати секунҷаи росткунҷа.
Палетка ва истифодаи он.
Зарб ва тақсими бузургиҳо. Миллиард.
Зарби бузургиҳо ба адад.
Тақсими бузургиҳо ба адад.
Хондан ва навиштани ададҳо дар доираи миллиард.
Машқҳои мустаҳкамкунӣ.
Мустаҳкамкунии мавзуъҳои пешина.
Такрор.
Маълумотнома.
Бозиҳои математикӣ.
Супоришҳои тестӣ.
Маълумоти мухтасар доир ба баъзе кашфиёти олимони математикаи Осиёи Марказӣ.

BOSHLANGICH SINFLARDA MATEMATIKADAN FAKUL`TATIV DARS NAMUNALARI. – презентация

Презентация на тему: ” BOSHLANGICH SINFLARDA MATEMATIKADAN FAKUL`TATIV DARS NAMUNALARI.” — Транскрипт:

2 BOSHLANGICH SINFLARDA MATEMATIKADAN FAKUL`TATIV DARS NAMUNALARI

3 REJA: 1. Guruhni kichik guruhlarga bo`lish 2. Fakultativ mashg’ulotlar haqida ma`lumot berish 3. Mavzu yuzasidan guruhlarga topshiriq berish 1. VEN DIAGRAMMASI yordamida Dars va Fakultativ mashg`ulotning oziga xos xususiyatlarini ko`rsatib berish 2. SEHRLI HARFLAR oyini 3. Sinkveyn tuzish 4. Guruhlarning Fakultativ mashg’ulot namunasi taqdimoti 4. Darsni yakunlash: G`olib guruh aniqlanib, rag`batlantirish. 5. Uyga topshiriq berish.

4 Fakultativ mashg’ulotlar boshlang’ich sinf o’quvchilarini tarbiyalashda, ularga kasb-hunar tanlashga oid bilim berishda yuqori natijalar beradi. Ayniqsa, iqtidorli o’quvchilarda fanga qiziqishi, dunyoqarashi, zehni namoyon bo’ladi. Bu esa boshlang’ich sinf o’quvchilariga to’la-to’kis bilim berishda har bir o’quvchining shaxsiy xususiyatlarini o’rganishda o’quvchining qobiliyati namoyon bo’ladi. Boshlang’ich sinflarda fakultativ mashg’ulotlarni birinchi navbatda, matematika darslarida tashkil qilish katta ahamiyatga ega. Shu o’rinda o’qituvchi birinchi bosqichda o’quvchilar

5 Fakultativ darslar 1968 yil kiritilgan. Boshlangich sinflarga 2 soatdan berilgan. Shundan 1 soati matematikaga berilgan. Fakultativ darslarda darslikdagi oquv materialini takrorlamaydigan, lekin uni mustahkamlashga xizmat qiladigan oquv materiallar organiladi. Fakultativ mashgulotlar-XTV tomonidan tasdiqlangan, oquv rejada ajratilgan soatlar boyicha olib boriladi. Bu soat maktab ixtiyoridagi komponentlarga kora oquvchilar qiziqishiga qarab taqsimlanadi

6 1-sinfda- choraklar boyicha va III-choragini Matematikaga beriladi. 2-sinfda-yarim yillik boyicha: Ona tili va Matematikaga. 3-4-sinflarda yillik: yoki ona tiliga yoki Matematikaga beriladi. Fakultativ mashgulotlarga jurnalda alohida sahifa ajratiladi va baholanmaydi, oquvchilar qiziqishiga kora ragbatlantiriladi. Fakultativ mashgulotlarga 1-sinfda-32 soat hamda sinflarda esa- 34 soat ajratiladi.

7 Fakultativ mashgulotlar mazmuni quyidagicha tashkil etiladi: 1. Sharq mutafakkirlari merosini organish. 2. Ularning asarlarida uchraydigan ayrim boshlangich sinflarga xos bolgan matematik xossalar, qoidalar organiladi. 3. Murakkab masalalar. 4. Didaktik (krossvord, rebus, kvadratlar) topshiriqlar. 5. Mantiqiy (hazil, qiziqarli) masalalar. Bitta darsda ikkitasi otkaziladi.

8 ( ) Abu Ali Husayn ibn Sino hayoti va ijodi

9 Abu Ali Husayn ibn Sino 980-yil Buxoro yaqinidagi Afshona qishlogida dunyoga kеlgan. Ibn Sino 18 yoshga yеtganda faqat Buxoroga emas, balki butun Sharqqa mashhur olim va tabib sifatida tanildi. U «Ash-shifo», «Najot» kitobi, «Donishnoma» asarlarida matеmatikaga oid fikrlarini bayon qilgan.

10 «Ash-shifo» asari 18 qismdan iborat bolib, unda «kvadrivium», yani matеmatikaga doir bolimlar: «Qisqartirilgan Yevklid», «Qisqartirilgan «Almagеst», «Sonlar fani», «Musiqa fani» dеb atalgan. «Qisqartirilgan Yevklid» bolimida planimеrtiyaga doir bolimi 58 tarif, 7 postulat, 5 aksioma va 169 jumladan iborat; stеrеomеtriyaga doir bolimida esa 16 tarif va 86 jumla bayon etilgan. «Sonlar fani» bolimi arifmеtikaga bagishlangan bolib, u 43 tarif va 201 jumlani oz ichiga oladi. Unda 9 soni yordamida sonlarni kvadratga va kubga kotarish amallari togriligini tеkshirish haqida qoidalar bеrilgan.

11 2. Matematik xossalar: Sonlarning xossalari Ibn Sino aytishicha sonlarning tabiiy qatori shunday berilgan: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13. Bunday qatordagi har bir sonning boshqalariga turlicha bog`lanishlari xossalari olim tomonidan ko`rsatib beriladi. Sonning eng ilgarigi mashhur xossasi l. Har bir son yonidagi kichigi bilan kattasi yig`indisining yarmiga teng hamda o`zidan shunday teng uzoqlikdagi sonlar yig`indisining yarmiga teng. Masalan, 5 ni tanlasak, yonidagi kichigi 4, kattasi 6. Ko`ra­ mizki, 5=(4+6):2, bu 5 dan 3 va 7, 2 va 8 dan teng uzoqlikda, shu­ning uchun 5=(3+7):2 va 5=(2+8):2.

12 2. Har bir son o`z-o`ziga ko`paytmasining 2 martasiga 2 qo`shilgani bilan ikki yondagi qo`shni sonning o`z- o`ziga ko`paytmasi yig`indisiga teng bo`ladi. Berilgan son 6 bo`lsin, yonidagi sonlar 5 va 7. 6 · 6 · = 74, 5 · · 7 = 74. Demak, 6 · 6 · = 5 · 5+7 · Har qanday sonning o`z-o`ziga ko`paytmasi unga qo`shni bo`lgan sonlar ko`paytmasiga bir qo`shilganiga teng: Masalan, 5 · 5 = 4 · 6+1 yoki 8 · 8= 7 · Sonlar sanog`i toq bo`lsin: sanog`i 7 ta. Buni ko`rinishda yoza­miz. Тushunish osonki, 7·(7+1):2=28.

13 1-mashg’ulot. 1. Rebuslarni o’ylab topish. 2. Qo’shishga oid qiziqarli masalalar ichida raqamlashni bilishni tekshirishga oid mashqlar. 4. Topqirlikni talab qiladigan masalalar. 5. Hazil masala. 6. Topishmoqlar. 7. Quvnoq sanoq (20 ichida) o’yini. 2-mashg’ulot. 1. Rebuslarni o’ylab topish. 2. Topqirlikni talab qiluvchi she’riy masalalar. 3. Geometrik figuralarni tahlil qilishga doir mashqlar. 4. Hazil masala. 5. “Sonni to’ldir” o’yini. 3-mashg’ulot. Dars tipidagi to’garak mashg’uloti.

14 Topshiriqlar: Факультатив машғулотлар учун дидактик материаллар тўплаш

15 VEN DIAGRAMMASI METODI 2 TA QATOR BOYICHA GURUHLARGA AJRATILADI: 1-2-GURUH: DARS VA STI NING OZIGA XOS XUSUSIYATLARINI; 3-4-GURUH: DARS VA FAKULTATIV MASHG`ULOTNING OZIGA XOS XUSUSIYATLARINI KO`RSATIB BERISH. JAVOBLAR BIRGALIKDA TEKSHIRILADI.

16 VEYN DIAGRAMMASI. DARS Fakultativ mashg`ulot

17 SEHRLI HARFLAR OYINI BUNDA NAVOIYGA UNING ISMI BOSH HARFLARIDAN BOSHLANADIGAN TARIFLAR TOPISH TOPSHIRIGI BERILADI.

18 N- NOZIKTAB A- ALLOMA V- VATANPARVAR O- OQIL I- ISTEDODLI Y- YAGONA

19 SHU MAVZUDA SINKVEYN USULI. Sinkveynda narsa yoki hodisa haqidagi fikr qisqa korinishdaifodalanadi. Muammo nomi__________________________________ Sifat ________________________________________ Harakat_______________________________________ Hissiyotni ifodalovchi jumla____________________ Mohiyatning yangicha ifodasi_____________________

20 SINKVEYN USULIDA BOBUR MIRZOGA TARIF 1.BOBUR 2.VATANPARVAR,JASORATLI 3.JANG QILDI,YASHADI,SOGINDI 4.BOBUR MIRZO –DILBAR SHAXS 5.YOLBARS

21 Mantiqiy ketma-ketlikni top o`yini 4-sinf Najmiddin Kubro rivoyati Asar mazmuni bo`yicha olingan gaplarni mantiqiy ketma-ketligida joylashtirish kerak bo`ladi. Namuna: Chopar maktub keltirdi Shayxning jasorati So`nggi maktubga javob Dushman reja tuzdi Donolarning donosi Yana maktub keldi

22 Klaster metodi 4-sinf Sulton Mahmud va Beruniy rivoyati U qanday qilib biror yeri lat yemay, sog`-salomat qolishini oldindan sezdi Usturlobdan foydalangan Balandlikni o`lchadi, jadval tuzdi

23 ETIBORINGIZ UCHUN RAHMAT.